امروز می‌خواهیم درباره‌ی یکی از روزهای خاص در تقویم ایرانی صحبت کنیم: روز سروش! این روز، هفدهمین روز هر ماهه و به نام «سروش» شناخته می‌شه. حالا بگذار بگم که این روز چه جالبی داره! هفدهم فروردین، اولین روز سروش سال و زمان جشن «سروشگان» یا همون جشن «هفده‌روز» هست. این جشن یکی از جشن‌های قدیمی و باستانی ایرانی‌هاست. تو این روز، ایرانی‌ها به ستایش سروش، ایزد پیام‌آور خداوند و نگهبان بیداری می‌پردازن.
خروس، به ویژه خروس سفید، یکی از جانوران محبوب و گرامی در فرهنگ ایرانی‌ها به حساب میاد. چون با بانگ صبحگاهی‌اش، نماد سروش شناخته می‌شه. وقتی صبح می‌شه و خروس‌ها شروع به خواندن می‌کنن، انگار سروش داره مردم رو به نیایش و عبادت خداوند دعوت می‌کنه. در ادامه بیشتر با جشن سروشگان آشنا میشیم و به کمک هوش مصنوعی اون رو طراحی می‌کنیم.
سروش کیست؟
حالا بیاید کمی درباره‌ی سروش صحبت کنیم. این واژه از ریشه‌ی «sru» میاد و در اوستا هم به معنی «فرمانبرداری» و هم نام یکی از ایزدان هست. سروش ایزدی بوده که نیایش رو به مردم یاد داده. او از ایزدان بزرگیه که قبل از طلوع آفتاب بانگ می‌زنه و مردم رو برای نیایش پروردگار صدا می‌زنه. سروش همیشه بیداره و هیچ وقت نمی‌خوابد! او مراقب نظم جهان و مخلوقات مزداست.
سروش یه کاخی داره که بالای کوه البرز ساخته شده و با هزار ستون روشن و ستاره‌نشان زینت داده شده. گردونه‌ی او در آسمان با چهار اسب نر درخشان و تیزرو راندگی می‌شه. هیچ موجودی نمی‌تونه ازش جلو بزنه و به همین خاطر، سروش همیشه دشمنانش رو دستگیر می‌کنه.
سروش هر روز و هر شب، سه بار به دور زمین می‌گرده تا از نوع بشر محافظت کنه. نماد مادی سروش هم همون خروس هست که با بانگ صبحگاهی‌اش مردم رو به ستایش خداوند دعوت می‌کنه. پس، روز سروش و جشن سروشگان یه روز ویژه و پر از معنا برای ایرانی‌هاست.
صفات سروش در اوستا
سروش یکی از ایزدان مهمه که اولین کسیه که زبانش رو به ستایش خداوند و نیایش امشاسپندان باز کرد. او اولین کسی بود که مراسم مذهبی رو برگزار کرد و پنج گات‌های زرتشت رو سرود. سروش هدفش اینه که نیروهای اهریمنی مثل «خشم»، «مستی»، «خواب و تنبلی» و به خصوص «دروغ» رو از بین ببره. جشن سروشگان بر پایه همین اسم پایه‌گذاری شد.
او نابودکننده‌ی دیو آز و خشم هست و به همراه مهر و رشن (دو ایزد باستانی ایرانی) اعمال انسان‌ها رو بررسی می‌کنه. به نیکوکارها پاداش می‌ده و بدکارها رو هم کیفر می‌کنه. سروش فرمانروا و دهبد جهان هست و بر همه‌ی ارزه (کشور غربی) و سوه (کشور شرقی) حکومت داره.
او نگهبان تن در جهان و همیشه بیدار و هوشیاره و دور دنیا می‌گرده تا از آفریدگان محافظت کنه. سروش قوی و چابک‌ترین در میان جوانان و شهریار جهانه. او سلاح‌های سخت و آخته‌ای داره و ابزار مینوی مثل «اهونور»، «یسنوکرتی»، «فشوشومانتره» و «تنومانتره» رو هم داره. سروش با کلام مقدس و پاکش، سرور پاکی و دارای اندیشه‌ای والا و خوش‌سخنه. او نگهبان آفریدگان و پاسبان اسرار گیتی و پناه‌دهنده‌ی بینوایانه!
جشن سروشگان چگونه برگزار می‌شود؟
این جشن‌ها به احترام و پاسداشت مظاهر طبیعت مربوط می‌شن و تو هیچ‌کدوم از آیین‌های ایرانی نشونه‌ای از خشونت و بدرفتاری با گیاهان و حیوانات دیده نمی‌شه. برعکس، بعضی از آیین‌ها به خاطر پاکیزگی و حفاظت از محیط زیست برگزار می‌شن. جشن‌های ایرانی همیشه با آتش پیوند دارن. حتی اگر جشن خاصی به آتش مربوط نباشه، معمولاً یه آتش کوچیک بهش تقدس و رسمیت بیشتری می‌ده.
یکی دیگه از ویژگی‌های این جشن‌ها اینه که معمولاً به زادروز یا سال‌مرگ کسی مربوط نیستن. تو متون کهن مثل شاهنامه هم می‌بینیم که برای ایرانی‌ها زادروز کسی خیلی اهمیت نداشته و به ندرت ثبت می‌شده. اونچه برای ایرانی‌ها ارزش داشته، «انجام کاری بزرگ» بوده که نمونه‌های زیادی ازش رو تو شاهنامه فردوسی می‌بینیم. خود فردوسی هم فقط زمان پایان کار بزرگش یعنی «سرایش شاهنامه» رو ثبت کرده و از یادآوری زادروز خودش پرهیز کرده.
و در نهایت، یکی دیگه از ویژگی‌های این جشن‌ها، گستردگی مراسمشه. ایرانی‌ها جشن‌ها و آیین‌های ملی خودشون رو به شکلی یکپارچه و با همبستگی و همزیستی فوق‌العاده‌ای برگزار می‌کنن و تفاوت‌های قومی، دینی و زبانی رو مانع این یگانگی نمی‌دونن. این آیین‌ها متعلق به همه ایرانی‌هاست و همه برای نگهداری ازشون تلاش کردن.
