حتما تابهحال تمام سروصداها درباره ChatGPT را شنیدهاید؛ همان چتبات مبتنی بر هوش مصنوعی که توسط شرکت OpenAI به بازار آمد و دنیا را تکان داد. برخی از جنجالها درباره ChatGPT معلمان و اساتید دانشگاه را نگران کرد. جملاتی نظیر «دانشجویان دیگر هرگز مقالات خود را نمینویسند» یا «ChatGPT در کلاس درس»، از جمله شایعات نگرانکننده بود.
اما اگر به شما بگوییم که شما به عنوان یک معلم یا مدرس دانشگاه با استفاده از این ابزار فناوری میتوانید زندگیتان را آسانتر کنید چه؟ طبعا قدم اول برای استفاده از ChatGPT، آموختن راه درست استفاده از آن است.
اگر استفاده اصولی و فنی از این فناوری را بیاموزید، ChatGPT در کلاس درس به دستیار هوشمند شما تبدیل خواهد شد.
استفاده از ChatGPT در کلاس درس راهها و بایدونبایدهایی دارد، بنابراین در این مطلب میخواهیم 10 راه استفاده از ChatGPT در کلاس درس را به شما معلمها و اساتید نشان دهیم.
ترفندهای استفاده از ChatGPT در کلاس درس
فصل بازگشایی مدارس و دانشگاهها نزدیک است و برای معلمان زمان مناسبی است تا راهها و ترفندهای استفاده از ChatGPT را در مدرسه و دانشگاه بیاموزند. اولین گام برای استفاده از هوش مصنوعی در کلاس درس، پذیرش این فناوری به عنوان یک دستیار است.
از هوشهای مصنوعی نظیر ChatGPT نترسید
ابتدا اجازه دهید چند باور غلط را از بین ببریم. ChatGPT قرار نیست جایگزین معلمان شود. در طول سالها، مردم به بسیاری از فناوریهای جدید واکنش نشان دادهاند و گفتهاند که این فناوریها جایگزین معلمان انسانی خواهند شد و این اتفاق نیفتاده است.
ماشین حساب یا کامپیوتر؟ هنوز این معلمان هستند که به کودکان ریاضی و نحوه محاسبه کردن را میآموزند. گوگل؟ بچهها باید از طریق معلمان خود بیاموزند که چگونه در گوگل باید منابع قابل اعتماد پیدا کرد. این حقایق به این معناست که اتفاقا در دوره انفجار اطلاعات، نیاز به معلمان انسانی بیشتر از همیشه است.
چتباتهای هوش مصنوعی هم تنها موج جدید فناوری در اقیانوسی هستند که دهههاست که جاری است.
در مورد ترس از اینکه دانشآموزان از هوش مصنوعی مانند ChatGPT در کلاس درس، برای نوشتن تمام مقالات و انجام تکالیف خود استفاده کنند، چطور؟
خوب، فرضیات ناخوشایندی در پیش داریم، مثلا اینکه دانشآموزان و دانشجویان معمولا اهل تقلب هستند و دوست دارند از سادهترین راه به نتیجه برسند! اما نیازی به نگرانی نیست، چون راههای متعددی وجود دارد که با استفاده از آنها میتوانید تکالیف شاگردان را در برابر سرقت ادبی و استفاده از هوش مصنوعی مقاوم کنید.
بنابراین نباید فکر کنید که هر دانشآموز یا دانشجوی کلاس شما ناگهان با یک چتبات همهکاره جایگزین شده است.
به دانشآموزان بگویید چه زمانی استفاده از ChatGPT خوب است و چه زمانی نه
در این زمانه و با این نسل زرنگ، نمیتوان در مورد پدیدهای مثل ChatGPT ساکت ماند و امیدوار بود که دانشآموزها هرگز درباره آن چیزی نفهمند. اتفاقا باید درباره آن با بچهها صحبت کرد، مسائل اخلاقی را با آنها در میان گذاشت و نظرات بچهها را شنید.
کلاس شما باید یک خطمشی درباره استفاده از فناوری داشته باشد. باید درباره استفاده از هر نوع فناوری در کلاس مقرراتی داشته باشید تا دانشآموزان بفهمند چه زمانی مجاز به استفاده از تکنولوژی هستند و چه زمانی نه.
بچهها باید بدانند در کدام مواقع میتوان از ChatGPT در کلاس درس استفاده کرد و چه زمانی استفاده از آن تقلب محسوب میشود. برای مثال:
پاسخها را از ChatGPT کپی نکنید تا آنها را بهعنوان پاسخ خود تحویل دهید!
مطمئن باشید که بچهها فهمیدهاند که «کپی-پیست» برابر است با تقلب!
به آنها بگویید که از احتمالات آگاه هستید. آیا به دانشآموزان خود یاد دادهاید که سرقت ادبی چرا بد است و چه عواقبی دارد؟ در مورد تمام نکات اخلاقی موضوع با آنها حرف بزنید.
از ChatGPT برای یادگیری موضوعی که قابل درک نیست کمک بگیرید
یک کتاب درسی، یک جزوه و یا حتی یک ویدئو، فقط میتواند موضوعات را از «یک راه» و بارها و بارها آموزش دهد. با چنین رویکردی ممکن است دانشآموز همچنان موضوع مورد نظر را نفهمد و احساس سردرگمی کند.
اینجاست که باید به دانشآموزان یا دانشجویان پیشنهاد کرد تا از ChatGPT برای درک بهتر یک موضوع پیچیده بهره ببرند.
با این روش آنها به جای مواجهه با تعداد زیادی از نتایج در اینترنت، پاسخهای قابل خواندن واضحی دریافت خواهند کرد که ممکن است به آنها کمک کند مطالب را از زاویه دیگری ببینند.
فکر نکنید استفاده از ChatGPT توسط دانشآموزان را متوجه نخواهید شد
معلمان با سبک نوشتاری دانشآموزان خود آشنا هستند و اگر به طور ناگهانی تغییر کند، احتمالا متوجه میشوند. به علاوه، ابزارهای ضد سرقت ادبی زیادی وجود دارد که معلمان میتوانند از آنها استفاده کنند. ناگفته نماند که یک معلم همیشه میتواند خودش به سراغ یک چتبات هوش مصنوعی رفته و سوالی را تایپ کند تا ببیند چه پاسخی ارائه میدهد و سپس شباهتهای آن را با پاسخ دانشآموز بررسی کند.
اجازه دهید ChatGPT در نوشتن برای دانشآموزان الهامبخش باشد
گاهی اوقات ما مطمئن نیستیم که چگونه مطالب را بهدرستی یا بهشکل روشنی بیان کنیم. در این مورد، بررسی نوشتههای دیگران (از جمله چتبات هوش مصنوعی) میتواند به ما کمک کند تا ایدههای جدیدی درباره آموزش پیدا کنیم. فقط تاکید کنید که کپی مستقیم از ChatGPT خطاست و دانشآموزان صرفا باید از آن الهام بگیرند.
انتظار نداشته باشید تمام پاسخها درست باشد
اعتبار هر اطلاعاتی به منبع آن بستگی دارد. از آنجایی که هوش مصنوعی از جاهای زیادی در سراسر اینترنت (حتی منابعی که ممکن است عمدا اطلاعات نادرست منتشر کنند) استفاده میکند، بنابراین پاسخ آن «همیشه» و «الزاما» درست نیست.
بنابراین باید به شاگردان گوشزد کرد که همیشه پاسخهای دریافتی را از منابع مختلف چک یا منابع را بررسی کنند. ضمن اینکه به آنها یاد دهید همیشه منابع کار خود را معرفی کنند.
خود معلمان چگونه میتوانند از ChatGPT در کلاس درس استفاده کنند؟
اگر نویسندهای مسلط هستید و زمان زیادی در اختیار دارید، ممکن است هرگز نیازی به استفاده از چتبات هوش مصنوعی نداشته باشید، و این عالی است. اما بیشتر معلمان میتوانند از هر ابزاری که در دسترس است کمک کوچکی بگیرند.
ChatGPT هم یک ابزار است و حال میخواهیم بدانیم چگونه معلمان میتوانند از آن استفاده کنند.
- از آن به عنوان یک موتور جستجوی هوشمندتر استفاده کنید
وقتی فقط نیاز به دانستن حقایق سریع دارید، گوگل فوقالعاده است. اما برای پاسخهای پیچیدهتر و موضوعات سنگین، ChatGPT میتواند راه حل بهتری باشد.
به جای اینکه اطلاعات زیادی را در صفحات مختلف وب بررسی کنید، میتوانید به سادگی پاسخی که ChatGPT ارائه میدهد را بخوانید. حتی میتوانید سوالات بعدی را بپرسید. اما این نکته را هم در نظر داشته باشید که ChatGPT هیچ منبعی برای پاسخ های خود ارائه نمیدهد. در صورت امکان، همیشه اطلاعات خود را از منابع اصلی چک کنید؛ چیزی که Google میتواند در موردش به شما کمک کند.
- یک قطعه خواندنی بنویسید
ChatGPT میتواند یک متن خواندنی در مورد هر موضوعی که فکرش را بکنید بنویسد. بنابراین به جای اینکه ساعتها در اطراف جستجو کنید تا مسیرهای خوبی برای برقراری ارتباط با دانشآموزان پیدا شود، از هوش مصنوعی کمک بگیرید.
- انگیزه نوشتن ایجاد کنید
یک پرامپت (دستور) ساده به ChatGPT بدهید، مثلا از او بخواهید یک داستان درباره یک روز برفی بنویسد. بعد چند پاراگراف اول داستان را به دانشآموزان نشان دهید و از آنها بخواهید به سلیقه خودشان داستان را به پایان برسانند.
مشکل بسیاری از دانشآموزان این است که «شروع کردن» را بلد نیستند. ChatGPT در این زمینه دستیار بسیار خوبی است.
- به بچهها واژگان جدید یاد بدهید
یکی از روشهای موثر برای یاد دادن لغات جدید به دانشآموزان این است که واژه را به ChatGPT دهید و از آن بخواهید با آن واژه یک جمله بسازد. وقتی دانشآموزان جمله را دیدند، از آنها بخواهید تا تعریف خود را از این واژه جدید استنباط کنند.
این یک روش جالب و تعاملی برای استفاده از «زمینه» در درک کلمات جدید است.
- برای والدین بچهها یادداشت بنویسید
بیان برخی چیزها در قالب کلمات سخت است و همه نویسندگان ماهری نیستند.
یک هوش مصنوعی مولد میتواند به شما کمک کند تا با موضوعات سخت به شیوهای حرفهای مقابله کنید. میتوانید به ChatGPT اجازه دهید کل پیام یا فقط بخشی از آن را بنویسد که در انرژی و زمان صرفهجویی شود. فقط یادتان باشد که بیان برخی از موضوعات واقعا نیاز به ارتباط شخصی و انسانی دارد، بنابراین قبل از استفاده حتما مطمئن شوید که آیا هوش مصنوعی در آن موقعیت گزینه مناسبی است یا نه.
- مثال فراهم کنید، مسئله طرح کنید
برای یک درس به مثال نیاز دارید؟ راحتترین راه تولید مثال استفاده از ChatGPT است. این پدیده میتواند در هر موضوعی مثال یا مثالهایی به شما ارائه کند.
همچنین ChatGPT میتواند به سادگی برایتان مسئله ریاضی یا سوال تستی طرح کند.
- به دانشآموزان مشکلدار کمک کنید
گاهی اوقات پیدا کردن راه حل برای دانشآموزی که در مورد موضوعی دچار مشکل یا چالش شده سخت است. در چنین هنگامی با شبیهسازی آن موقعیت یا چالش، از ChatGPT بخواهید به شما راه حلی ارائه کند.
مثلا اگر دانشآموز استعداد ریاضی ندارد و درک موضوعات ریاضی برایش سخت است، از هوش مصنوعی برای پیدا کردن یک راه مناسب کمک بگیرید.
- برای یک مقاله یا کنفرانس، سوال و سرفصل طراحی کنید
فرض کنید در کلاس ادبیات، قرار است دانشآموزان درباره داستان «رستم و سهراب» مقاله یا ارائهای داشته باشند.
هر مقاله نیاز به سوالات کلی یا سرفصلهایی دارد. استخراج این سوالات و سرفصلها را میتوانید با کمک ChatGPT انجام دهید.
- برای مکالمات سخت خودتان را آماده کنید
هیچ معلمی مشتاق این نیست که به والدین بگوید فرزندشان در درس ضعیف است، دیگران را مورد قلدری قرار میدهد یا باعث ایجاد مشکلاتی در کلاس میشود. همچنین ممکن است لازم باشد با دانشآموزان درباره چیزهای معذبکنندهای مانند بوی بدن یا موضوعات جدی مانند آزار و اذیت جنسی صحبت کنید. اگر مطمئن نیستید که چگونه افکار خود را به وضوح بیان کنید، از ChatGPT چند ایده بخواهید تا بتوانید مکالمه خود را از قبل تمرین کنید.
- خودتان را بهروز نگهدارید
نسل Z نسل بسیار متفاوتی است. آنها ادبیات، سلایق، ارتباطات و زبان و اصطلاحات منحصربهفردی دارند که درک آنها ممکن است برای معلمان دشوار باشد. اگر اصطلاح یا موردی را شنیدید که معنایش برایتان مشخص نبود، از ChatGPT کمک بگیرید.
جمعبندی
احتمالا الان فهمیدهاید که ChatGPT نه تنها خطر نیست، که میتوان آن را به فرصتی برای ارتقاء مهارتهای معلمی تبدیل کرد. برای استفاده موثر از ChatGPT در کلاس درس، ابتدا باید آن را بپذیرید، نحوه استفاده از آن را با ذهن باز و منعطف بیاموزید و در بهکارگیری آن صاحب مهارت شوید.