دانلود زیگپ
هوش مصنوعی عصر جدیدی را در مراقبت از سلامت روان آغاز میکند و همه چیز را در فرایند روانشناسی – از دقت تشخیصی تا ارائه مداخلات درمانی – را تغییر میدهد.
با افزایش تقاضا برای مراقبت از سلامت روان، هوش مصنوعی پشتیبانی مقرون به صرفهای را به پزشکان و مراجعین ارائه میدهد، و در برخی موارد، جایگزینی برای درمانهای روانشناسی تحت هدایت انسان میشود.
در این مقاله، استفادههای موجود از هوش مصنوعی در درمان و حفظ سلامت روان، همراه با مزایای بالقوه، چالشها و خطرات آنها را برجسته میکنیم. همچنین نگاهی هم به آینده هوش مصنوعی در حوزه روانشناسی و ابزارهای هوش مصنوعی روانشناسی خواهیم داشت.
انقلاب هوش مصنوعی در مراقبت از سلامت روان
در حالیکه برای بسیاری از ما، هوش مصنوعی به تازگی مورد توجه ا قرار گرفته است، در دهه 1950، «آلن تورینگ» که از او به عنوان پدر هوش مصنوعی یاد میشود، مقاله مهمی به نام Computing Machinery and Intelligence نوشت که با این جمله آغاز میشود: «پیشنهاد میکنم این سؤال را در نظر بگیریم، “آیا ماشینها میتوانند فکر کنند؟”»
در سال 1966، ما شاهد شروع هوش مصنوعی در روانشناسی بودیم، با چتبات اولیه «الیزا» که بیماران را متقاعد میکرد که دارند با یک درمانگر واقعی صحبت میکنند.
در سالهای اخیر، با الگوریتمهایی که میتوانند استنتاجهای آماری قدرتمندی را از مقادیر زیادی داده استخراج کنند، هوش مصنوعی پتانسیل مراقبت از سلامت روان را برای برآوردن نیازهای بیمار متحول کرده است.
هنگامی که OpenAI نرمافزار هوش مصنوعی مکالمه ChatGPT را در سال 2022 در جهان عرضه کرد، جمعیت وسیعتری متوجه پتانسیل هوش مصنوعی برای سلامت روان، حتی ChatGPTتراپی و ایجاد ابزارهای هوش مصنوعی برای درمانگران روان شدند.
امروزه هوش مصنوعی تراپی و هوش مصنوعی تراپیست جزء کلیدواژههای محبوب در موتورهای جستجوست و بسیاری از افراد دنبال مشاوره آنلاین با هوش مصنوعی و پیدا کردن سایت تراپی هوش مصنوعی و سایت هوش مصنوعی روانشناسی هستند.
تاثیر هوش مصنوعی چشمگیر است. یک مقاله در سال 2023 منتشر شده در Information Systems Frontiers یک ابزار ارزیابی هوش مصنوعی را توصیف میکند که 89 درصد در شناسایی و طبقهبندی اختلالات سلامت روان بیماران تنها از طریق 28 سوال – بدون مشارکت انسانی – دقیق است.
در یک بررسی اخیر، محققان خاطرنشان کردند که چتباتها این پتانسیل را دارند که به طور موثر ناراحتی روانی را کاهش داده و حتی منجر به ایجاد روابط درمانی با هوش مصنوعی شوند.
چگونه از هوش مصنوعی در مراقبت از سلامت روان استفاده میشود؟
فناوری دیجیتال در حال تکامل و هوش مصنوعی، زمینه سلامت روان را در زمینههای مختلف تغییر میدهند؛ از جمله:
- پیشبینی و تشخیص
هوش مصنوعی، به ویژه یادگیری ماشینی (زیر مجموعهای از هوش مصنوعی متمرکز بر یادگیری و سیستم های تصمیم گیری)، به طور فزایندهای برای پیشبینی، تشخیص و درمان در مراقبتهای بهداشت روان استفاده میشود.
- مداخله دیجیتال
مداخلات دیجیتالی مبتنی بر وب و گوشیهای هوشمند (اپلیکیشنها) تجارب کاربران از مراقبت از سلامت روان را افزایش داده و شخصی میکند.
- فنوتیپ دیجیتال
استفاده از دادههای حسگر از تلفنهای هوشمند و سایر دستگاههای دیجیتال، بینشهای رفتاری و سلامت روانی را ارائه داده و از پیشبینی شرایط سلامت روان پشتیبانی میکند.
- پردازش زبان طبیعی
تجزیهوتحلیل متون بالینی و محتوای رسانههای اجتماعی ابزاری برای تشخیص وضعیتهای سلامت روان فراهم و از توسعه عوامل مکالمه برای مداخله درمانی حمایت میکند.
- چتباتها و دستیاران مجازی
اینها گزینههای درمانی در دسترس را برای شرایط مختلف سلامت روان با رویکردهایی مانند درمان شناختی-رفتاری و سایر تکنیکهای درمانی روانشناسی ارائه میدهند.
- مداخلات اکولوژیک لحظهای
دستگاههای تلفن همراه میتوانند از مداخلات روانشناختی و درخواستهای رفتاری در زمان واقعی پشتیبانی کنند. آنها اغلب از بازخورد و رفتار کاربر برای اطلاعرسانی به توصیههای درمانی بسیار شخصی خود استفاده میکنند.
در نهایت، “هوش مصنوعی به سرعت در انجام چندین کار در محیطهای مراقبتهای بهداشتی موثر میشود که قبلا این کارها را به عنوان یک امتیاز انسانی در نظر میگرفتیم.”
ابزارهای هوش مصنوعی روانشناسی چیست؟
درمان سلامت روان به توانایی بیمار در گزارش حالات شناختی و عاطفی، سیر علائم و نظرات دوستان، خویشاوندان و همسالان بستگی دارد.
به نوبه خود، مهارتها، دانش و تجربه روانپزشک یا روانشناس نیز برای تشخیص و تصمیمگیری درمانی حیاتی است.
هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و سایر فناوریهای پیشرفته ابزارهایی را ارائه میدهند که از درمانگران در شناسایی و درمان شرایط سلامت روان و انجام کارهایی که در غیر این صورت وقتگیر هستند، پشتیبانی میکنند.
در حالی که ابزارهای هوش مصنوعی زیادی برای روانشناسی وجود دارد، موارد زیر بسیار ارزشمند هستند.
چتباتها و دستیاران مجازی
چتباتهای روانشناسی و تراپی هوش مصنوعی، مانند Tess ، Wysa و Weobot، خدمات رواندرمانی مجازی را ارائه میدهند و نتایج امیدوارکنندهای را در کاهش علائم افسردگی و اضطراب نشان دادهاند و به رفع مشکلات سلامت روان در جمعیتهای مختلف، از جمله سالمندان کمک میکنند.
چنین ابزارهایی به طور فزایندهای در عمل ادغام میشوند، خدمات روان درمانی مجازی، کمک به تشخیص، تسهیل مشاوره، ارائه آموزش روانی، و ارائه گزینههای درمانی. هوش مصنوعی با استفاده از حالتهای تعاملی متعدد، مانند متن و صدا، پاسخهای شخصیسازیشده و تطبیقیتر را ممکن میسازد.
ادغام تلفنهای همراه و پیامهای فوری
عوامل مکالمه (رباتهای گفتگو) را میتوان با برنامههای پیامرسان تلفن همراه یا پیامهای فوری ادغام کرد تا به تشخیص، تسهیل مشاوره، ارائه آموزش روانی و ارائه درمان کمک کنند.
چنین استفادهای از هوش مصنوعی در کاهش مسائل مربوط به سلامت روان، از جمله افسردگی و پریشانی، موثر بوده و بر اساس کیفیت روابط درمانی انسان و هوش مصنوعی شکل گرفته است.
پردازش زبان طبیعی
پردازش زبان طبیعی به تجزیهوتحلیل زبان بیمار در مکالمات، چتها، ایمیلها و پستهای رسانههای اجتماعی کمک میکند. این ابزار میتواند الگوهایی را که با مسائل مربوط به سلامت روان، مانند افسردگی یا اضطراب مرتبط است، شناسایی کند و یک عنصر حیاتی در چت باتهاست.
مدلهای یادگیری ماشینی برای تشخیص
مدلهای یادگیری ماشینی را می توان در تحقیق و عمل برای پیشبینی وجود و نوع اختلالات روانی مورد استفاده قرار داد. مدلها با استفاده از پاسخهای شرکتکنندگان به سوالات ارزیابی و سایر دادههای تاریخی آموزش داده میشوند.
این سیستمهای پشتیبانی تصمیم (DSS) میتوانند به متخصصان روانشناسی در اتخاذ تصمیمات درمانی مبتنی بر شواهد، تجزیهوتحلیل دادهها و ارائه توصیههایی برای تشخیصها و درمانهای سلامت روان کمک کنند.
در یک مطالعه، محققان به این نتیجه رسیدند که تشخیص دقیق اختلالات روانی از طریق این DSS پیشنهادی میتواند هزینه کلی مراقبتهای بهداشتی را به دلیل تشخیص اشتباه، تشخیص بیش از حد و درمان غیر ضروری کاهش دهد.
بهترین ابزارهای هوش مصنوعی روانشناسی
در حالی که هوش مصنوعی جایگزینی برای درمانگران انسانی نیست، چندین برنامه و ابزار هوش مصنوعی درجه قابل قبولی از پشتیبانی درمانی را ارائه میدهند.
- Wysa
این چتبات با پشتیبانی از هوش مصنوعی به افرادی که با اضطراب، افسردگی و استرس دستوپنجه نرم میکنند، کمک میکند.
این ابزار دارای اعتبار بالینی، پشتیبانی فوری و مربیگری طولانیمدت را برای ارائه مکانی امن برای صحبت از طریق نگرانیها و عوامل استرسزا فراهم میکند.
- Happify
این برنامه محبوب از هوش مصنوعی برای پشتیبانی از کاربر استفاده میکند و بازیها و فعالیتهای مبتنی بر علم را برای کمک به کاهش استرس و حفظ رفاه کلی ارائه میدهد.
این اپلیکیشن از تکنیکهای اثباتشده برگرفته از روانشناسی مثبتگرا، درمان شناختی-رفتاری و ذهن آگاهی استفاده میکند.
- Rootd
یک ابزار ارزشمند برای یادگیری منشاء هراس و کمک به مدیریت و غلبه بر حملات پنیک است.
با فشار دادن یک دکمه، این برنامه به کاربر کمک میکند تا با حمله پنیک کنار بیاید، چه از طریق مواجهه با هراس و چه با پیدا کردن مکانی راحت.
- Sanvello
این برنامه از سلامت روانی کاربران، از جمله مراقبت از خود، پشتیبانی همتایان، مربیگری و درمان پشتیبانی میکند.
این اپلیکیشن بر اساس تکنیکهای برگرفته از درمان شناختی-رفتاری و ذهنآگاهی است و متناسب با نیازهای هر کاربر طراحی شده است.
مزایای تراپی با هوش مصنوعی برای روانشناسان چیست؟
هوش مصنوعی باعث صرفهجویی قابل توجه در منابع و زمان میشود و مزایای زیر را دارد:
- یادداشتبرداری خودکار در طول جلسات ویدیویی
- بررسی و جمعبندی یادداشتهای مراجع.
- ایجاد تمرینها، فعالیتها و مداخلات مناسب
- ساده کردن فرایند دریافت هزینه
- تنظیم زمانهای ملاقات و جلسات درمان
آیا میتوان بر چالشها و انتقادهای پیرامون هوش مصنوعی در روانشناسی غلبه کرد؟
در حالی که استفاده از هوش مصنوعی در روانشناسی مزایای قابل توجهی دارد، استفاده از ابزارهایی مانند ChatGPT برای درمان و ابزارهای هوش مصنوعی برای درمانگران همچنان چالشها و خطراتی دارد.
نگرانیها و سوالاتی در مورد اینکه چقدر باید به توصیهها و راهنماییهای چنین سیستمهایی و پتانسیل آنها برای بهبود نتایج سلامت روان اعتماد کنیم، مطرح شده است.
برخی از چالشها و موارد انتقاد نسبت به هوش مصنوعی روانشناسی عبارتند از:
فقدان همدلی
هوش مصنوعی ظرفیت همدلی و ایجاد ارتباطات واقعی با مراجعان را که یک موضوع حیاتی در درمان است، ندارد.
بعید به نظر میرسد که هوش مصنوعی بتواند با یک بیمار همدردی کند، با وضعیت عاطفی او ارتباط برقرار کند، یا ارتباطی را که یک پزشک انسانی میتواند برای بیمار فراهم کند.
پیچیدگیهای روانشناختی انسان
الگوریتمها و الگوهای داده نمیتوانند نیازهای ظریف هر فرد را برطرف کنند، زیرا روانشناسی انسان بسیار پیچیده است.
از دست رفتن استقلال بیمار
اتکای بیش از حد به هوش مصنوعی برای مراقبت از سلامت روان میتواند منجر به وابستگی بیش از حد مراجعین به چنین ابزارهایی برای حمایت عاطفی و تصمیمگیری شود و به طور بالقوه توانایی آنها برای مدیریت مستقل سلامت روان را کاهش دهد.
عوارض طولانیمدت ناشناخته
مشخص نیست که چگونه اتکای طولانیمدت به هوش مصنوعی برای حمایت از سلامت روان میتواند بر مراجعان یا ماهیت روابط انسانی تاثیر بگذارد.
موارد اخلاقی و مربوط به حریم شخصی
نگرانیهای اخلاقی و حفظ حریم شخصی قابل توجهی در رابطه با استفاده از هوش مصنوعی در درمان وجود دارد، از جمله:
- حریم خصوصی و امنیت دادهها: مدلهای هوش مصنوعی مقادیر زیادی از دادههای شخصی را جمعآوری میکنند که ممکن است افشا یا از آنها سوءاستفاده شود.
- سوگیری و عدم انصاف: همانند انسانها، هوش مصنوعی میتواند سوگیری را بیاموزد، که به طور بالقوه بر درمان ارائه شده تاثیر گذاشته یا منجر به تشخیص اشتباه یا درمان نامناسب میشود.
از دست رفتن برخورد رو در رو
یکی از هزینههای آشکار جایگزینی تعداد قابل توجهی از پزشکان انسانی با هوش مصنوعی، غیرانسانی کردن مراقبتهای بهداشتی است. برخورد رو در روی انسان با روانشناس امر بسیار مهمی است و با وجود هوش مصنوعی، این مزیت مهم فرایند درمان از بین میرود.
چطور میتوان بر این محدودیتها غلبه کرد؟
بنابراین، چگونه میتوانیم برخی از محدودیتهای هوش مصنوعی را که در بالا مشخص شد دور بزنیم؟
آموزش درست
مدلهای هوش مصنوعی باید با دادههای باکیفیت و بیطرف آموزش داده شوند. توسعه مدلهای پیشبینی قوی با دادههای باکیفیت، قابل اعتماد و به اندازه کافی نماینده شروع میشود که هم تنوع، پیچیدگی و ویژگیهای پدیدههای هدف را نشان میدهد.
حفظ حریم خصوصی دادهها و اقدامات امنیتی کافی
حریم خصوصی در درجه اول اهمیت قرار دارد. دادهها باید در برابر نفوذ و دسترسی غیرمجاز ایمن باشند.
رضایت و شفافیت
کاربران باید از نحوه و چگونگی دسترسی به دادههای خود آگاه شوند. بنابراین، باید به کاربران کمک کرد تا مفاهیم پردازش دادههای هوش مصنوعی را به طور کامل درک کنند.
اطمینان از عادل و بیطرف بودن هوش مصنوعی
باید رویهها و کنترلهایی در نظر گرفته شود تا اطمینان حاصل شود که ابزارهای هوش مصنوعی با اتخاذ شیوههای تبعیضآمیز یا ارائه رفتار نابرابر عمل نمیکنند.
مسئولیتپذیری و قابلیت اتکا
برای اینکه چه کسی در قبال پیامدهای منفی مسئول است، دستورالعملهای روشنی لازم است. آیا توسعهدهنده هوش مصنوعی، درمانگرانی که از ابزارها استفاده میکنند یا صاحب تمرین؟ کدام مسئول است؟
تصمیمگیری آگاهانه
توصیههای هوش مصنوعی فقط همین است. ما باید از آنها برای حمایت به جای جایگزینی قضاوت و تصمیمگیری انسانی استفاده کنیم.
حفظ نظارت
اگر روانشناسان و پزشکان سلامت روان از ابزارهای هوش مصنوعی استفاده میکنند، باید بر نحوه کار و توصیهها و راهنماییهایی که هوش مصنوعی ارائه میکند نظارت کنند.
آیا هوش مصنوعی جانشین روانشناسان انسانی خواهد شد؟
بر اساس مزایا و چالشهایی که برای هوش مصنوعی در مراقبتهای بهداشت روان دیدهایم، بعید به نظر میرسد که روانشناسان واقعی با هوش مصنوعی جایگزین شوند؛ حداقل در حال حاضر.
با این حال، ابزارها و نرمافزارهای درمانگر هوش مصنوعی میتوانند برای حمایت و تقویت مراقبتهای ارائهشده به مراجعان ارزشمند باشند و به طور بالقوه کیفیت و دسترسی به خدمات سلامت روان را بهبود بخشند.
حداقل در حال حاضر، نقش هوش مصنوعی در درمان به بهترین وجه مکمل دیده میشود، و منابع و پشتیبانی بیشتری را فراهم و در عین حال روابط درمانی و تصمیمگیری اصلی را به متخصصان انسانی واگذار میکند.
آینده هوش مصنوعی تراپی چیست؟
محققان «فرانچسکا مینروا» و «آلبرتو جوبیلینی» در مقاله خود با عنوان “آیا هوش مصنوعی آینده مراقبت از سلامت روان است؟” چندین نکته کلیدی را در مورد آینده هوش مصنوعی در مراقبت از سلامت روان شناسایی کردند.
- رویکرد ترکیبی
آینده مراقبت از سلامت روان احتمالا شامل یک رویکرد ترکیبی شامل نقاط قوت هوش مصنوعی و روانشناسان انسانی خواهد بود.
- مقرون به صرفه بودن و دسترسی
مراقبتهای بهداشت روانی در نتیجه هوش مصنوعی مقرونبهصرفهتر میشود و کمبود کارکنان ماهر را کاهش میدهد و در سطح جهانی قابل دسترستر میشود و به طور بالقوه مراقبت را برای تعداد بیشتری از مردم بهبود میبخشد.
- نگرانیهای غیرانسانیسازی
همدلی و اعتماد، جنبههای اصلی ارائه مراقبتهای بهداشتی، ممکن است با استفاده از هوش مصنوعی در خطر از بین رفتن باشد.
- مزایای بالقوه در روانپزشکی
پیشرفتهای هوش مصنوعی در روانپزشکی ممکن است نتایج مثبتی به همراه داشته باشد و به طور بالقوه دیدگاه سنتی روانپزشکی را که مبتنی بر ارتباط انسانی است به چالش بکشد.
- هوش مصنوعی در تشخیص بیماریهای روانی
احتمالا با تجزیهوتحلیل مقادیر زیادی از دادههای متنوع از منابع مختلف مانند سوابق پزشکی، رسانههای اجتماعی و دستگاههای پوشیدنی، شاهد پیشرفتهای بیشتری در تشخیص بیماریهای روانی خواهیم بود.
- هوش مصنوعی برای گروههای خاص بیماران
هوش مصنوعی به ویژه برای افرادی که تعامل انسانی را چالشبرانگیز میدانند یا نگران شرم هستند، مانند افراد مبتلا به افسردگی یا اوتیسم، همچنان مفید خواهد بود.
منبع: mentalhealthmvmt
