حتی با وجود اینکه در حال حاضر تمام دنیا در مورد هوش مصنوعی سروصدا می کنند، تعداد نقاط تماسی که یک فرد معمولی واقعا با سیستمهای پیشرفته هوش مصنوعی امروزی دارد محدود است: شاید جستجوی گاه به گاه با ChatGPT یا Google Bard/Gemini.
اما طبق پیشبینی نشریه «فوربس» این وضعیت تا سال 2030 به شکل چشمگیری تغییر خواهد کرد. طبق پیشبینیها، هوش مصنوعی تا پایان دهه در زندگی ما کاملا ادغام خواهد شد و رباتهای هوش مصنوعی هم انفجار جمعیتی خواهند داشت.
تا پنج سال آینده، ما از هوش مصنوعی به عنوان دستیاران شخصی، مربیان، مشاوران شغلی، درمانگران، حسابداران و وکلای خود استفاده خواهیم کرد.
هوش مصنوعی در زندگی کاری ما، همه جا حاضر خواهد بود: انجام تجزیهوتحلیل، نوشتن کد، ساخت محصولات، فروش محصولات، حمایت از مشتریان، هماهنگی بین تیمها و سازمانها، تصمیمگیری استراتژیک.
مانند هر فناوری جدید، درباره هوش مصنوعی نیز منحنی پذیرش وجود خواهد داشت. برخی از بخشهای جمعیت با سهولت بیشتری برای تعامل با همتایان جدید هوش مصنوعی خود سازگار میشوند. دیگران برای مدت طولانیتری مقاومت خواهند کرد.
تکثیر هوش مصنوعی در سراسر جامعه ما مانند جمله مشهور «ارنست همینگوی» در مورد چگونگی ورشکستگی مردم ظاهر خواهد شد: “به تدریج و سپس ناگهان”.
اما اشتباه نکنید: این انتقال اجتنابناپذیر خواهد بود. این امر اجتنابناپذیر خواهد بود، زیرا هوش مصنوعی قادر خواهد بود بسیاری از کارهایی را که امروزه انسان انجام میدهد، انجام دهد، آن هم به شکلی ارزانتر، سریعتر و قابل اطمینانتر.
تکثیر جمعیت رباتهای هوش مصنوعی تا 2030
رونق هوش مصنوعی در حوزه دیجیتال امروزه بر همه آشکار است.
مدلهای زاینده (مولد) که میتوانند با دانش در مورد هر موضوعی صحبت کنند، یا ویدیوهای باکیفیت تولید کنند یا کدهای پیچیده بنویسند، نشاندهنده پیشرفتهای مهم در هوش مصنوعی هستند. اما این پیشرفتها در حال حاضر همه در دنیای نرمافزارها و دنیای بیتها اتفاق میافتد.
غافل از اینکه یک حوزه کاملا متمایز وجود دارد که در انتظار تغییر توسط هوش مصنوعی پیشرفته امروزی است: دنیای فیزیکی، دنیای اتمها.
البته حوزه رباتیک چندین دهه است که وجود داشته است. امروزه میلیونها ربات در سرتاسر جهان در حال کار هستند که انواع مختلف فعالیتهای فیزیکی را خودکار کردهاند. اما رباتهای امروزی قابلیتهای محدود و هوش محدودی دارند.
آنها معمولا برای یک کار خاص ساخته میشوند، مثلا جابجایی جعبهها در یک انبار، یا تکمیل یک مرحله خاص در یک فرایند تولید، یا جارو کردن یک طبقه. آنها به هیچوجه سازگاری سیال و درک عمومی از مدلهای زبان بزرگ مانند ChatGPT را ندارند.
این موضوع در سالهای آینده تغییر خواهد کرد. هوش مصنوعی زاینده دنیای اتمها را تسخیر میکند و باعث میشود هر آنچه تا به امروز در هوش مصنوعی اتفاق افتاده در مقایسه با آن ساده به نظر برسد.
یک موضوع تکرارشونده در فناوری که قدمت آن به آغاز محاسبات دیجیتال بازمیگردد، عمومی کردن پلتفرمهای سختافزاری تا حد امکان و حفظ انعطافپذیری هرچه بیشتر برای لایه نرمافزاری بوده است.
این اصل توسط خود «آلن تورینگ»، پدرخوانده فکری کامپیوتر و هوش مصنوعی، که آن را در مفهوم “ماشین تورینگ” جاودانه کرد، پیشبینی شده: ماشینی که قادر به اجرای هر الگوریتم ممکنی است.
تکامل اولیه کامپیوترهای دیجیتال، بینش بنیادی تورینگ را تایید کرد. در دهه 1940، کامپیوترهای فیزیکی متفاوتی برای کارهای مختلف ساخته شدند: مثلا یکی برای محاسبه مسیر موشکها و دیگری برای رمزگشایی پیامهای دشمن.
اما در دهه 1950، کامپیوترهای همهمنظوره و کاملا قابل برنامهریزی به عنوان معماری محاسباتی غالب ظاهر شدند. تطبیقپذیری آنها در سراسر موارد استفاده یک مزیت تعیینکننده بود: این کامپیوترها را میتوان به طور مداوم بهروز و برای هر برنامه جدید به سادگی با نوشتن نرمافزار جدید استفاده کرد.
در تاریخ جدیدتر، در نظر بگیرید که چند دستگاه فیزیکی مختلف به لطف نبوغ «استیو جابز» و دیگران در یک محصول واحد یعنی آیفون جمع شده است: تلفن، دوربین، ضبط ویدئو، ضبط صوت، پخشکننده MP3، ناوبری GPS، کتاب الکترونیکی. خواننده، دستگاه بازی، چراغ قوه، قطبنما.
(الگوی مشابهی را میتوان حتی در مسیر اخیر مدلهای هوش مصنوعی ردیابی کرد، اگرچه در این مثال همه چیز نرمافزاری است. مدلهای باریک و مختص عملکرد – یک مدل برای ترجمه زبان، مدل دیگر برای تجزیهوتحلیل احساسات و غیره – در چند سال گذشته جای خود را به “مدلهای پایه” همه منظوره دادهاند که قادر به انجام طیف گستردهای از وظایف پاییندستی هستند.)
ما شاهد این تغییر در حوزه رباتیک در سالهای آینده خواهیم بود: دور از ماشینهای تخصصی با موارد استفاده محدود و حرکت به سمت یک پلتفرم سختافزاری عمومیتر، انعطافپذیر، سازگارتر و جهانیتر.
این پلتفرم سختافزاری همهمنظوره چگونه خواهد بود؟ چه فاکتور شکلی باید داشته باشد تا بتواند در طیف وسیعی از تنظیمات فیزیکی مختلف عمل کند؟
پاسخ روشن است: باید شبیه یک انسان باشد.
تمام تمدن ما توسط انسانها و برای انسانها طراحی و ساخته شده است. زیرساختهای فیزیکی ما، ابزارهای ما، محصولات ما، اندازه ساختمانهای ما، اندازه اتاقهای ما، اندازه درهای ما: همه برای بدن انسان بهینه شدهاند.
اگر میخواهیم یک ربات هوش مصنوعی همهفنحریف بسازیم که قادر به کار در کارخانهها، انبارها، بیمارستانها، فروشگاهها، مدارس، هتلها و خانههایمان باشد، آن ربات باید شبیه ما باشد. هیچ شکل دیگری تقریبا به خوبی کار نخواهد کرد.
به همین دلیل است که فرصت برای ظهور رباتهای هوش مصنوعی انساننما بسیار گسترده است. آوردن هوش مصنوعی پیشرفته به دنیای واقعی، مرز بزرگ بعدی برای هوش مصنوعی است.
مدلهای زبانی بزرگ، بخشهای وسیعی از کار شناختی را در سالهای آینده خودکار میکنند. به موازات آن، رباتهای هوش مصنوعی انساننما بخشهای وسیعی از کار فیزیکی را خودکار میکنند.
و این رباتها دیگر یک رویای علمی-تخیلی دور نیستند. اگرچه بیشتر مردم هنوز متوجه این موضوع نشدهاند، اما انساننماها در آستانه استقرار در دنیای واقعی هستند.
«تسلا» سرمایهگذاری زیادی برای توسعه یک ربات انساننما به نام Optimus دارد. این شرکت قصد دارد در سال 2025 ارسال رباتها را برای مشتریان آغاز کند.
«ایلان ماسک» مدیرعامل تسلا، به طور نامشخص اظهار داشته است که انتظار دارد این فناوری برای شرکت و جهان چقدر مهم باشد: «از اینکه مردم به بزرگی برنامه ربات Optimus پی نبردهاند، متعجبم. اهمیت Optimus در سالهای آینده آشکار خواهد شد. کسانی که بصیر هستند یا نگاه میکنند و با دقت گوش میدهند، میدانند که Optimus در نهایت ارزش بیشتری از کسبوکار خودروی تسلا خواهد داشت و ارزش آن بیشتر از [خودرانی کامل] است.»
تعداد انگشتشماری از استارتاپهای جوانتر نیز در اینجا به سرعت در حال پیشرفت هستند.
هفته گذشته، شرکت «Figure» مستقر در Bay Area از سرمایهگذاری 675 میلیون دلاری سرمایهگذارانی از جمله Nvidia، Microsoft، OpenAI و «جف بزوس» در حوزه ساخت ربات انساننما خبر داد. چند ماه پیش، این شرکت ویدیویی چشمگیر از ربات انساننمای خود در حال درست کردن یک فنجان قهوه منتشر کرد.
یکی دیگر از استارتاپهای پیشرو در حوزه تولید رباتهای انساننما، 1X Technologies، بودجه 100 میلیون دلاری خود را در ژانویه اعلام کرد. 1X در حال حاضر یک نسخه از ربات انساننمای را برای فروش عرضه کرده است و قصد دارد نسل بعدی آن را به زودی عرضه کند.
طی چند سال آینده، این شرکتها از پایلوتهای مشتری در مقیاس کوچک به تولید انبوه خواهند رسید. تا پایان این دهه، انتظار داشته باشید که صدها هزار (اگر نه میلیونها) ربات انساننما در محیطهای واقعی مستقر شوند.