پدرخوانده هوش مصنوعی برنده جایزه نوبل شد

جایزه نوبل فیزیک به دو دانشمند به نام‌های «جفری هینتون» و «جان هاپفیلد» برای کارشان در زمینه یادگیری ماشینی تعلق گرفت.

این خبر را آکادمی سلطنتی علوم سوئد در یک کنفرانس مطبوعاتی در استکهلم سوئد اعلام کرد.

پروفسور هینتون بریتانیایی-کانادایی گاهی اوقات به عنوان «پدرخوانده هوش مصنوعی» نامیده می‌شود و می‌گوید که از دریافت این جایزه متحیر شده است.

جایزه نوبل برای پدرخوانده هوش مصنوعی

او در سال 2023 از گوگل استعفا و درباره خطرات ماشین‌هایی که می‌توانند از انسان‌ها پیشی بگیرند، به جهان هشدار داد.

پروفسور آمریکایی جان هاپفیلد، 91 ساله، استاد دانشگاه پرینستون در ایالات متحده است و پروفسور هینتون، 76 ساله، استاد دانشگاه تورنتو در کانادا.

یادگیری ماشینی کلیدی برای هوش مصنوعی است، زیرا نحوه آموزش یک کامپیوتر برای تولید اطلاعات را توسعه می‌دهد.

یادگیری ماشینی طیف وسیعی از فناوری را که امروزه از آن استفاده می‌کنیم، از نحوه جستجوی اینترنت گرفته تا ویرایش عکس‌ها در تلفن‌های‌مان را هدایت می‌کند.

هینتون بعد از شنیدن خبر دریافت جایزه نوبل گفت: «من فکر نمی‌کردم این اتفاق بیفتد. من بسیار متعجب شده‌ام.»

او گفت که هنگام اعلام خبر در هتلی با اینترنت ضعیف در کالیفرنیا بود و فکر می‌کرد که ممکن است لازم باشد بقیه برنامه‌های روزانه خود را لغو کند.

آکادمی نوبل برخی از کاربردهای حیاتی کار این دو دانشمند، از جمله بهبود مدل‌سازی آب‌و‌هوا، توسعه سلول‌های خورشیدی و تجزیه‌و‌تحلیل تصاویر پزشکی را فهرست کرده است.

پروفسور هینتون با تحقیقات پیشگامانه خود در زمینه شبکه‌های عصبی، مسیر را برای سیستم‌های هوش مصنوعی کنونی مانند ChatGPT هموار کرد. در هوش مصنوعی، شبکه‌های عصبی مشابه مغز انسان هستند و به‌طور مشابه یاد می‌گیرند و اطلاعات را پردازش می‌کنند. این فناوری به هوش مصنوعی اجازه می‌دهد از تجربه یاد بگیرد، درست مانند انسان، که به آن “یادگیری عمیق” می‌گویند.

پروفسور هینتون در مورد تحقیقاتش روی شبکه‌های عصبی مصنوعی آن را انقلابی توصیف کرد. او گفت: «این انقلاب شبیه انقلاب صنعتی خواهد بود – اما به‌جای قابلیت‌های فیزیکی ما، این انقلاب قابلیت‌های ذهنی ما را فراتر خواهد برد.»

با این حال، او درباره آینده نگرانی‌هایی هم داشت. 

وقتی سال گذشته از پدرخوانده هوش مصنوعی پرسیده شد که آیا از کارهای زندگی خود پشیمان است، پاسخ داد که باز هم همان کار را انجام می‌دهد، اما نگران است که نتیجه نهایی این کارها منجر به سیستم‌هایی شود که از انسان باهوش‌تر هستند و شاید در نهایت کنترل را به دست بگیرند.

او همچنین گفت که از چت‌بات ChatGPT4 برای کارهای مختلف استفاده می‌کند، اما با آگاهی از اینکه این سیستم همیشه پاسخ درست نمی‌دهد.

پروفسور جان هاپفیلد شبکه‌ای را اختراع کرد که می‌تواند الگوها را ذخیره و بازسازی کند. این شبکه از فیزیک مربوط به ویژگی‌های مواد، ناشی از چرخش اتم‌ها، استفاده می‌کند. او شبکه‌ای را توسعه داد که می‌تواند از الگوهای ناقص استفاده کرده و مشابه‌ترین الگوها را پیدا کند، شبیه به چگونگی تلاش مغز برای به یاد آوردن کلمات از طریق کلمات مرتبط اما ناقص.

کمیته نوبل اعلام کرد که کار این دو دانشمند اکنون بخشی از زندگی روزمره ما شده است، از جمله در تشخیص چهره و ترجمه زبان. اما «الن مونز»، رئیس کمیته نوبل فیزیک، نیز هشدار داد که «توسعه سریع آن نگرانی‌هایی را درباره آینده مشترک‌مان برانگیخته است.»

برندگان این جایزه یک صندوق جایزه به ارزش ۱۱ میلیون کرون سوئد (۸۱۰ هزار پوند) را به اشتراک خواهند گذاشت.

منبع: BBC