تغییرات آبوهوایی یا همون بحران بزرگِ دنیای امروز، به یکی از دغدغههای اصلی ما جوونها و نسل زدیها تبدیل شده. شاید با خودمون بگیم «من یکی که نمیتونم همه این آلودگیها و گرمایی که داره زمین رو میبلعه، حل کنم». اما خبر خوب اینه که فناوریهای جدید، بهخصوص هوش مصنوعی دارن به کمک ما میان تا با تغییرات آبوهوایی مقابله کنن.
تو این پست، قراره بریم سراغ اینکه هوش مصنوعی دقیقاً چطور میتونه به زمین کمک کنه و چه راههایی برای کاهش اثرات تغییرات آبوهوایی پیشنهاد میده.
هوش مصنوعی و بحران تغییرات آبوهوایی
هوش مصنوعی یعنی ماشینی که میتونه دادهها رو بفهمه، تحلیل کنه و به نتیجه برسه. یعنی یه جورایی مغز ماشینی که میتونه به جای ما فکر کنه و پردازشهای پیچیده رو انجام بده. در مورد تغییرات آبوهوایی، این مغز ماشینی به درد پیشبینیهای دقیقتر، تجزیه و تحلیل آلودگیها، بهبود کشاورزی و کاهش انرژی مصرفی میخوره.
مثلا یه لحظه فکر کن، سیستمهای هوش مصنوعی این امکان رو دارن که از دادههای دمایی، میزان بارندگی، تصاویر ماهوارهای و حتی پیشبینیهای آبوهوایی استفاده کنن تا تغییرات آینده رو حدس بزنن و به ما راهکار بدن. به نظرتون باحال نیست که یه سیستم هوشمند به ما بگه چطور میتونیم به محیط زیست کمک کنیم؟
پیشبینی آبوهوا؛ نقشهبرداری دقیق از تغییرات آینده
یکی از کارهایی که هوش مصنوعی واقعا توش میدرخشه، پیشبینی دقیق آبوهواست. هوش مصنوعی میتونه با بررسی دادههای آبوهوایی گذشته، مثل بارندگی، دما و رطوبت، تغییرات آینده رو پیشبینی کنه. این پیشبینیها فقط برای اینکه بفهمیم فردا باید چتر ببریم یا نه نیست؛ بلکه برای اینکه بفهمیم کجاها توی جهان بیشتر تحت تاثیر تغییرات آبوهوایی قرار میگیرن و چه اقداماتی برای مقابله با این تغییرات لازمه، خیلی به کار میاد.
برای مثال، مدلهای هوش مصنوعی که به یادگیری عمیق (Deep Learning) مجهزن، میتونن نوسانات دما رو برای چند سال آینده پیشبینی کنن. این پیشبینیها به دولتها، شرکتها و حتی خودمون کمک میکنه تا برنامهریزی بهتری برای مقابله با خشکسالی، طوفانها و سیلها داشته باشیم.
تشخیص آلودگیهای زیستمحیطی؛ کجا آلودهتره؟
هوش مصنوعی با استفاده از دادههای حسگرها، تصاویر ماهوارهای و اطلاعات مکانی، میتونه آلایندههای زیستمحیطی رو شناسایی و ردگیری کنه. مثلا میتونه بفهمه که کدوم نقاط شهری آلودگی بیشتری دارن یا چه کارخانههایی بیشتر از حد مجاز دیاکسید کربن (CO2) تولید میکنن. با این اطلاعات، دولتها و شهرداریها میتونن برنامههای بهتری برای کنترل آلودگی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای ارائه بدن.
یه مثال جالب از این کاربرد، استفاده از هوش مصنوعی در سازمانهای محیطزیستی برای ردیابی لکههای نفتی در دریاهاست. تصاویری که ماهوارهها از دریاها میفرستن، با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی بررسی میشن و بهمحض اینکه لکههای نفتی یا آلایندههای مشابه پیدا بشه، به تیمهای امدادی اطلاع داده میشه تا سریعتر وارد عمل بشن.
کشاورزی هوشمند؛ بیشتر محصول، کمتر مصرف آب
تغییرات آبوهوایی تاثیر زیادی روی کشاورزی داره؛ از خشکسالی گرفته تا طوفانهای ناگهانی. اینجاست که هوش مصنوعی با ایده «کشاورزی هوشمند» به کمک کشاورزا میاد. هوش مصنوعی به کشاورزا کمک میکنه که چطور و کجا بکارن تا هم محصول بیشتری به دست بیاد و هم از منابع طبیعی مثل آب و خاک بهینهتر استفاده بشه.
برای مثال، با استفاده از پهپادها و تصاویر ماهوارهای، هوش مصنوعی میتونه به کشاورزا بگه کدوم قسمتهای زمین نیاز به آبیاری داره و چه محصولاتی با توجه به شرایط اقلیمی بهتر رشد میکنن. اینطوری هم مصرف آب و کود شیمیایی کاهش پیدا میکنه و هم محصولات باکیفیتتری به دست میاد.
سیستمهای حملونقل هوشمند؛ کاهش انتشار گازهای گلخانهای
ترافیک و سیستمهای حملونقل یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای شهری و انتشار گازهای گلخانهای هستن. هوش مصنوعی اینجا هم وارد میشه تا بهینهترین مسیرها رو برای خودروها و سیستمهای حملونقل عمومی پیشنهاد بده. مثلا یه سیستم هوش مصنوعی میتونه با تحلیل دادههای ترافیکی، بهترین مسیرها رو به رانندهها پیشنهاد بده تا مصرف سوخت کمتر بشه و انتشار گازهای مضر کاهش پیدا کنه.
علاوه بر این، هوش مصنوعی میتونه توی برنامهریزی برای شبکههای حملونقل عمومی هم کمک کنه. مثلا میتونه بفهمه کدوم خطوط مترو یا اتوبوس پرترافیکترن و باید قطار یا اتوبوس بیشتری به اون مسیرها اختصاص داده بشه.
صرفهجویی انرژی در ساختمانها؛ خونههای هوشمند برای سیاره سبز
بیشتر ساختمانها، بهخصوص اونهایی که قدیمیترن، انرژی زیادی مصرف میکنن. اینجاست که هوش مصنوعی با ایجاد سیستمهای کنترل هوشمند در خونهها و ساختمانها به صرفهجویی انرژی کمک میکنه. مثلا یه سیستم هوشمند میتونه در طول روز روشنایی خونه رو متناسب با نور خورشید تنظیم کنه یا اینکه دمای داخلی رو طوری کنترل کنه که مصرف برق کاهش پیدا کنه.
مثال بامزهاش اینه که میشه به کمک هوش مصنوعی دستگاههای خونه رو بهصورت خودکار برنامهریزی کرد؛ مثلا شبها وقتی که دما پایینتره، سیستم گرمایشی روشن بشه و وقتی کسی خونه نیست، خاموش بمونه.
حفاظت از جنگلها و حیاتوحش؛ هوش مصنوعی در نقش محافظ
تغییرات آبوهوایی و تخریب محیطزیست تاثیرات شدیدی روی جنگلها و حیاتوحش گذاشته. هوش مصنوعی اینجا هم وارد عمل شده تا با تحلیل دادههای ماهوارهای و حسگرهای محیطی، تغییرات غیرعادی رو در جنگلها شناسایی کنه. برای مثال، میتونه مناطقی که در خطر آتشسوزی هستن رو شناسایی کنه یا حیواناتی که در معرض خطر انقراض قرار دارن رو دنبال کنه تا اقدامات حفاظتی لازم برای اونها انجام بشه.
مثلا توی جنگلهای آمازون، هوش مصنوعی به کار رفته تا با تحلیل تصاویر ماهوارهای، جنگلزدایی و قطع درختان غیرمجاز رو بهسرعت شناسایی و به مراجع قانونی اطلاع بده.
کنترل بحرانها و مدیریت بلایای طبیعی
هوش مصنوعی میتونه با پیشبینی زلزلهها، سیلها و طوفانهای بزرگ، نقش موثری در کاهش اثرات منفی تغییرات آبوهوایی و بلایای طبیعی داشته باشه. با استفاده از اطلاعات جمعآوریشده از حسگرها و دادههای تاریخی، هوش مصنوعی میتونه مناطقی که در معرض خطر بیشتر هستن رو شناسایی کنه و به سازمانهای امدادی اطلاع بده.
مثلا یه سیستم هوش مصنوعی میتونه با تحلیل دادههای آبوهوایی پیشبینی کنه که طوفانی بزرگ در راهه و کمک کنه تا مردم اون منطقه سریعتر تخلیه بشن و جلوی تلفات گرفته بشه.
هوش مصنوعی؛ قهرمان زمین یا تهدید؟
شاید فکر کنید این همه کارایی از هوش مصنوعی برای مقابله با تغییرات آبوهوایی باورنکردنیه. اما این فناوری پیچیده، هم مزایای بزرگی داره و هم چالشهایی. از جمله این چالشها مصرف زیاد انرژی توسط خود هوش مصنوعیه، چون پردازش دادهها و آموزش الگوریتمها نیاز به سرورهای قدرتمند و مصرف بالای انرژی دارن. ولی با این حال، دانشمندان در تلاشن که استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر رو توی این فرایندها افزایش بدن.
جمعبندی؛ وقتی هوش مصنوعی به داد زمین میرسه
هوش مصنوعی میتونه نقش بزرگی در کاهش اثرات تغییرات آبوهوایی و حفظ محیطزیست داشته باشه. از پیشبینیهای دقیق آبوهوایی گرفته تا کشاورزی هوشمند، حفاظت از جنگلها و کاهش مصرف انرژی در ساختمانها، همه اینها قدمهایی هستن که به کمک هوش مصنوعی برای داشتن یه زمین سبزتر و سالمتر برمیداریم.
پس دفعه بعد که یکی درباره تاثیرات منفی فناوری صحبت کرد، میتونید این مثالها رو بزنید و بگید که چطور هوش مصنوعی داره به سیاره زمین کمک میکنه. ما میتونیم با آگاهی بیشتر و استفاده بهتر از این فناوریها، توی این مبارزه بزرگ برای زمین همقدم بشیم.
منبع: گردآوری توسط تیم محتوای زیگپ