از خطر تا انقلاب: هوش مصنوعی چگونه دموکراسی را احیا می‌کند؟

با این حال یک رویکرد جایگزین هم وجود دارد. هوش مصنوعی می‌تواند نیرویی باشد که در پشت یک انقلاب در موسسات عمومی نوآور و پاسخگو – از کتابخانه‌های محلی گرفته تا سازمان‌های بین‌المللی – با برخی از پیچیده‌ترین چالش‌های جهانی مقابله می‌کند. اما برای رسیدن به آن نقش، نقش دولت باید نقشی فراتر از قانون‌گذاری پیدا کرده و به سمت اجرای سیستم‌های هوش مصنوعی عمومی حرکت کند.

هوش مصنوعی می‌تواند روند دموکراسی را دوباره تقویت کند

ایالات متحده، سوئد و فرانسه تشخیص داده‌اند که هوش مصنوعی نباید بر اساس نقشه‌های سهامداران ساخته شود، بلکه می‌تواند و باید توسط عموم و برای عموم شکل بگیرد و استفاده شود. در حالی که هوش مصنوعی خطراتی – بالقوه وجودی – به همراه دارد، همچنین فرصت‌هایی را برای معکوس کردن چندین دهه سرمایه‌گذاری کم در ظرفیت عمومی و در عین حال تقویت مجدد فرایند دموکراتیک ارائه می‌کند.

استقبال از این فرصت‌ها در گروی اقدامات دولت‌هاست که نقشی محوری در طراحی، توسعه و استقرار فناوری ایفا می‌کنند که در خدمت منافع عمومی است. این امر مستلزم سرمایه‌گذاری در ظرفیت دیجیتالی دولت کارآفرین، همکاری در زمینه فناوری و حاکمیت آن با دوستان و متحدان‌مان است، و به رسمیت شناختن این موضوع که ثروت و قدرت به تصمیم‌های اتخاذ شده در هیئت مدیره مشروعیت نمی‌دهد.

آخرین فناوری برای جلب توجه سرمایه‌گذاران خطرپذیر و سرفصل نویسان، هوش مصنوعی زاینده است که به بهترین وجه به عنوان نرم‌افزاری شناخته می‌شود که به دنبال الگوها در تصاویر یا متن یا موسیقی می‌گردد و تغییرات قابل قبول را بازگو می‌کند. 

این ترفندهای جادویی قابل توجه، ارزهای دیجیتال و متاورس را تحت‌الشعاع و هوش مصنوعی را به عنوان فناوری که بیش از همه به بررسی، توجه و سرمایه‌گذاری نیاز دارد، در کانون توجه قرار داده است.

فناوری تحول‌آفرین است. روش کار، خرید و درک دنیای اطراف ما توسط فناوری دیجیتال و شرکت‌هایی که از طراحی آن سود می‌برند، تغییر شکل داده است. هوش مصنوعی 20 سال است که بخشی از این تحول بوده.

امروزه بیرون رفتن بدون Google Maps یا Waze در جیب شما، کاری شجاعانه محسوب می‌شود. نادیده گرفتن امتیاز اعتباری بانکی شما احمقانه است. کاندیداتوری بدون تبلیغات هدفمند و مدل‌های انتخاباتی پیش‌بینی کننده غیرممکن است.

اکنون سوال این است که این فناوری می‌تواند به ساخت چه نوع دنیایی کمک کند. این‌که چه کسی می‌تواند برای پاسخ به این سوال تصمیم بگیرد بسیار مهم است.

داستان می‌گوید دولت‌ها برای سازگاری بسیار کند عمل کرده‌اند. فناوری فراتر از دولت‌ها ظاهر می‌شود. این موضوع توسط افرادی تایید می‌شود که از طریق نقاط عطف فناوری پیش می‌روند. در سال 2022، شاخص هوش مصنوعی 32 پیشرفت هوش مصنوعی را بر اساس صنعت ثبت کرد که تنها سه مورد این پیشرفت‌ها در دانشگاه‌ها و هیچ‌کدامش در دولت نبود.

این موضوع هرگز موضوع اصلی نبوده است. برخی از دولت‌ها – عمدتا دولت ایالات متحده – رهبران فناوری بودند. در طول چند دهه گذشته این ظرفیت خالی شده است. در حال حاضر، چرخه‌های طولانی بودجه دولت و زمان‌های سررسید نمی‌توانند با سرعت توسعه فناوری و نیاز آن به بهبود مستمر مطابقت داشته باشند، بنابراین فناوری تمایل به برون‌سپاری دارد.

در نتیجه، تصمیماتی که بر شهروندان تاثیر می‌گذارد به شرکت‌های فناوری یا نهادهای تکنوکرات واگذار شده یا اصلا اتخاذ نشده است. درباره محدودیت‌ها و هنجارهای مربوط به گفتار یا حریم خصوصی در اپ‌استورها و اتاق‌های هیئت‌مدیره مذاکره می‌شود. جرایم دیجیتالی فعال از ما می‌پرسند که عدالت بدون صلاحیت چگونه است؟

همکاری بین‌المللی در زمینه حکمرانی فناوری ضعیف بوده است، در حالی که رویکردهای ملی اغلب سیستم‌های جهانی را در مدل‌های حاکمیت محلی قرار می‌دهند. مقرراتی که نسل قبلی فناوری‌ها، مانند پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی را هدف قرار می‌دهد، دهه‌ها طول کشیده است تا ظاهر شود و امروز اغلب ناکارآمد و نیمه‌کاره محسوب می‌شود.

قدرت سیاسی شرکت‌های فناوری

قدرت شرکت‌های فناوری در حوزه‌های سیاسی و ژئوپلیتیک غیرقابل انکار است. میانمار و اتیوپی، جایی که پلتفرم‌های دیجیتال متهم به دامن زدن به خشونت قومی هستند، دو نمونه محسوب می‌شوند. «ایلان ماسک» موسس یکی از جدیدترین شرکت‌های هوش مصنوعی، با اتکای ارتش اوکراین به فناوری Starlink، خود را به مرحله ژئوپلیتیک رسانده است.

به ما گفته می‌شود که این آینده حکمرانی هوش مصنوعی نیز خواهد بود. شرکت‌های هوش مصنوعی آن‌قدر ثروتمند یا از نظر فناوری پیشرفته هستند که آینده را به تصویر کشیده‌اند. تضاد این پیشروی با نحوه صحبت ما در مورد دموکراسی یا نهادهای چندجانبه نمی‌تواند واضح‌تر باشد: کند، کم‌بودجه یا قدیمی.

در آخرین درخواست در مقاله‌ای در Foreign Affairs که توسط «مصطفی سلیمان» موسس آزمایشگاه تحقیقاتی هوش مصنوعی گوگل نوشته شده است، از شرکت‌های هوش مصنوعی خواسته شده است که به عنوان میهمانان هم‌تراز به میزهای بین‌المللی دعوت شوند. این واقعیت که این سازمان‌های تجاری، بدون مشروعیت یک قرارداد اجتماعی، دموکراسی، یا تامین کالاهای عمومی کار می‌کنند، ممکن است افشاکننده بخش پنهان ماجرا باشد.

سال 2024 سال تکینگی هوش مصنوعی نخواهد بود، یک «خوره» تکنولوژیک اهل توییتر به شدت پیش‌بینی می‌کند که هوش مصنوعی بشریت را از بین خواهد برد یا (برخی از) ما را به دارالمجانین خواهد فرستاد. 

اما به احتمال زیاد، امسال سالی است که در آن ثروت و قدرت ناشی از ساخت ابزارها و خدماتی که برای حفظ جامعه روی ریل به آن‌ها تکیه می‌کنیم، همچنان در دستان تعداد انگشت‌شماری از شرکت‌های فناوری که تمایل دارند نیازهای جامعه و دموکراسی را در درجه دوم قرار دهند، انباشته می‌شود.

احمقانه است که از پیامبران بعدی فناوری انتظار داشته باشیم که بهتر عمل کنند. اگر نسل بعدی هوش مصنوعی می‌خواهد موسسات عمومی را توانمند کند، به مباشران جدید و توانا، الزامات طراحی جدید و مدل‌های بودجه جدید نیاز دارد.

معکوس کردن 20 ساله آن‌چه که «ماریانا مازوکاتو» اقتصاددان آن را «کودک‌سازی وایت‌هال» می‌نامد، یک شبه اتفاق نخواهد افتاد. اما دولت‌ها در سرتاسر جهان به دنبال راه‌هایی برای ایجاد ظرفیت فناوری مستقل هستند، که اغلب نتایجی را در انواع مشاوره‌های مربوط به بودجه و شرکت‌های برون‌سپاری به همراه دارد که ارزش بازنگری ندارد. 

به عنوان مثال «سینا لاوسون» وزیر اقتصاد دیجیتال و تحول توگو، در پاسخ به همه‌گیری کووید، بر ساختمان یک برنامه انتقال نقدی کاملا دیجیتالی نظارت کرد که تنها در 10 روز به یک‌چهارم جمعیت خدمات‌رسانی می‌کرد.

سوئد با درک ارزش این فناوری برای بخش عمومی، یک مدل زبان سوئدی بزرگ مانند مدل پشت ChatGPT را تامین مالی می‌کند. 

هدف از قانون CREAT AI ACT ایالات متحده، ایجاد یک منبع تحقیقاتی ملی هوش مصنوعی برای دسترسی به ظرفیت محاسباتی و مجموعه داده‌های بسیار مورد نیاز برای دانشگاهیان، محققان و استارتاپ‌هاست.

یک شروع خوب

به اعتبار خود، بیانیه مطبوعاتی AI Safety Summit Bletchley  از اختصاص 900 میلیون پوند برای سرمایه‌گذاری در ظرفیت‌های محاسباتی در بریتانیا خبر داده است. شروع خوبی است. فقدان استعداد، دانش یا مالکیت فناوری هزارتویی ایجاد می‌کند که در آن مهارت‌ها، سرمایه‌گذاری و ظرفیت از بخش عمومی خارج می‌شود و دولت‌ها به انحصارهای شرکت‌های فناوری وابسته می‌شوند.

موسسات چابک و دارای بودجه خوب در بریتانیا مانند «آژانس تحقیقات و اختراع پیشرفته» و «نیروی وظیفه هوش مصنوعی»، با بردن موسسات عمومی به لبه‌های مرز نوآوری، این روند را کاهش می‌دهند. مدل‌های تامین مالی مستقل، مانند صندوق فناوری مستقل مستقر در برلین، از وزارت امور اقتصادی فدرال آلمان در تقویت پایه‌های زیرساخت دیجیتال عمومی حمایت می‌کند.

الزام به شفافیت، تکرارپذیری و دقت در زمینه تدارکات دولتی باید تاثیر مثبتی بر توسعه هوش مصنوعی داشته باشد و بازاری برای ابزارهای هوش مصنوعی مفید و قابل اعتماد ایجاد کند. 

به هر حال، یک ابزار هوش مصنوعی که از تصمیمات پناهندگی یا صدور جریمه پشتیبانی می‌کند، نسبت به یک سیستم توصیه ویدیویی که در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی یافت می‌شود، به استانداردهای بسیار بالاتری از دقت و قابلیت اعتماد نیاز دارد.

هوش مصنوعی عمومی به دور از یک سراب در بیابانی از بوروکراسی، هم دست یافتنی است و هم اکنون بسیاری استدلال می‌کنند که دستیابی به آن ضروری است. بدون آن، دولت‌ها در کاهش اختلالات دیجیتالی ناتوان خواهند ماند، در حالی که سیستم‌ها و فرایندهای آن‌ها نابهنگام می‌شوند.

در عین حال مقیاس اهمیت دارد. منتقدان دولت‌هایی که به دنبال تقویت ظرفیت هوش مصنوعی خود هستند، به اختلاف بسیار زیاد بین ظرفیت‌های برخی از ایالت‌ها و شرکت‌های فناوری که در این زمینه رهبری می‌کنند اشاره می‌کنند. 

همان‌طور که مثال توگو نشان می‌دهد، اندازه یک کشور همه چیز نیست، اما همکاری بین‌المللی در زمینه هوش مصنوعی راهی برای قوی‌تر کردن هوش مصنوعی عمومی فراهم می‌کند.

نقش روشنی برای قوانین بین‌المللی وجود دارد که خطرات ناشی از هوش مصنوعی را در کوتاه‌مدت با تضمین شفافیت در مورد این‌که کدام مجموعه داده برای آموزش هوش مصنوعی استفاده می‌شود، یا در بلندمدت برای نظارت بر استفاده از هوش مصنوعی برای سنتز پاتوژن‌های جدید یا تهدید یک ابراطلاعات غیردوستانه برای انسان را شامل می‌شود.

فرصتی که هوش مصنوعی فراهم می‌کند، ایجاد و تقویت ظرفیت است، نه فقط واکنش و تنظیم. هیچ دلیلی وجود ندارد که ظرفیت هوش مصنوعی عمومی نتواند در سراسر کشورها ادغام شود، دقیقا مانند تحقیقات چند ملیتی که در پروژه CERN انجام می‌شود.

با توجه به تفاوت‌های موجود در ثروت و قدرت، حاکمیت جهانی باید به دقت به شرکت‌هایی که در خط مقدم توسعه هوش مصنوعی هستند گوش دهد. اما مسائل مربوط به مشروعیت و تصمیماتی که مستقیما بر زندگی مردم در سراسر جهان تاثیر می گذارد، باید در فضای باز اتخاذ شود، نه پشت در اتاق هیئت‌مدیره. از جنگ گرفته تا مراقبت‌های بهداشتی، از مسکن تا زندان، استفاده از هوش مصنوعی باید به طور عمومی شفاف و پاسخ‌گو باشد.

مثال تایوان

اگر استفاده از فناوری توسط دولت‌ها در سال‌های اخیر عقب مانده است، استفاده از آن در دموکراسی متوقف شده. 

دنیای مدرن ممکن است یک مسافر زمان را که از دوره «ادواردی» به زمان ما آمده گیج کند، اما او ممکن است در روز انتخابات کمی بیشتر احساس کند که با فضا آشناست. نحوه تصمیم‌گیری دولت‌ها – نحوه اعمال قدرت – و رابطه بین شهروند و دولت در قرن گذشته، تنها به میزان کمی تغییر کرده است.

تلاش‌ها برای بهبود شیوه کار دموکراسی به انزوا کشیده شده است. شبکه vTaiwan، یک پلتفرم گفتگوی بی‌طرف که سیاستمداران، دانشگاهیان، گروه‌های جامعه مدنی و شهروندان را برای بحث در مورد قوانین گرد هم می‌آورد، به عنوان روشی مفید برای دستیابی به اجماع مورد ستایش قرار گرفت، اما روش‌های مورد استفاده این شبکه به طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفته است.

 نوآوری‌هایی مانند بودجه مشارکتی، جمع‌سپاری و دموکراسی دیجیتال در اکثر دموکراسی‌ها برای به دست آوردن جذابیت تلاش کرده‌اند.

در بریتانیا، مناظرات پارلمانی همچنان مستلزم حضور فیزیکی سخنرانان است و با گذر از راهروها شمارش آرا به پایان می‌رسد. 

و ما نیز ادامه می‌دهیم: هر چند سال یک رای، یا یک جلسه دور یک میز. هوش مصنوعی در این‌جا نیز وعده‌های فراوانی می‌دهد. از شیلی تا اندونزی، آزمایش‌هایی در استفاده از هوش مصنوعی برای اجازه دادن به شهروندان برای رسیدن به تصمیمات جمعی از طریق رفراندوم یا بودجه مشارکتی بسیار موفقیت‌آمیز بوده است.

vTaiwan یکی از این نمونه‌هاست. یکی از پلتفرم های دیجیتالی که vTaiwan استفاده می‌کند Pol.is است. بحث‌ها بر روی این پلتفرم منجر به تغییرات قانونی در همه چیز شده است، از مقررات مربوط به برنامه سواری Uber گرفته تا اشتراک‌گذاری صمیمی تصاویر بدون رضایت.

«کالین مگیل» بنیان‌گذار Pol.is، گفت: «کاربرد هوش ماشینی در دموکراسی مشورتی، فرصتی نسلی برای تغییر سیاست‌گذاری در سراسر جهان است.»

تکنولوژی جامعه را شکل می‌دهد. لاغری تکنولوژیک، اعتبار دولت‌ها و دموکراسی‌ها را هم به عنوان بازیگران ژئوپلیتیک و هم در چشم شهروندان‌شان از بین می‌برد. اکنون زمان آن است که آن لغزش را متوقف کنیم.