آمازون امسال با سرفصلهای انتقادی مواجه شد که گزارشها فناوری نصب شده در بسیاری از فروشگاههای مواد غذایی فیزیکی آن را زیر سؤال بردند. اما اصطلاح شستشوی هوش مصنوعی (AI washing) چیست؟
سیستم مبتنی بر هوش مصنوعی به مشتریان بسیاری از فروشگاههای Amazon Fresh و Amazon Go این امکان را میدهد تا به سادگی اقلام خود را انتخاب کرده و سپس آن را ترک کنند. هوش مصنوعی از حسگرهای زیادی برای تعیین آنچه انتخاب کردهاید استفاده میکند. سپس به صورت خودکار صورتحساب دریافت میکنید.
با این حال، در ماه آوریل به طور گسترده گزارش شد که Just Walk Out به جای استفاده از هوش مصنوعی، به حدود 1000 کارگر در هند نیاز دارد تا تقریباً سه چهارم تراکنشها را به صورت دستی بررسی کنند. آمازون به سرعت ادعا کرد که گزارشها “اشتباه” هستند و کارکنان هند فیلمهای ویدئویی را از همه مغازهها بررسی نمیکنند.
در عوض میگفت که کارگران هندی به سادگی سیستم را بررسی میکنند. آمازون اضافه کرد که «این با هر سیستم هوش مصنوعی دیگری که ارزش بالایی برای دقت قائل است، تفاوتی ندارد، جایی که بازبینهای انسانی رایج هستند». جزئیات دقیق پرونده آمازون هرچه که باشد، این یک نمونه برجسته از یک سوال جدید و رو به رشد است – اینکه آیا شرکتها ادعاهای بیش از حد در مورد استفاده خود از هوش مصنوعی دارند یا خیر. این پدیدهای است که با اشاره به “شستشوی سبز” محیطی “شستشوی هوش مصنوعی” نامیده میشود.
شستشوی هوش مصنوعی چیست؟
ابتدا، یادآوری دقیق هوش مصنوعی چیست. در حالی که تعریف دقیقی وجود ندارد، هوش مصنوعی به رایانهها اجازه میدهد تا مسائل را یاد بگیرند و حل کنند. هوش مصنوعی قادر است این کار را پس از آموزش بر روی حجم عظیمی از اطلاعات انجام دهد. نوع خاصی از هوش مصنوعی که در چند سال گذشته سرفصل اخبار را به خود اختصاص داده است، اصطلاحاً «هوش مصنوعی مولد» است. این هوش مصنوعی است که در ایجاد محتوای جدید، خواه مکالمات متنی، یا تولید موسیقی یا تصاویر تخصص دارد.
چتباتهایی مانند ChatGPT، گوگل جمینی و مایکروسافت Copilot نمونههای محبوبی از هوش مصنوعی مولد هستند.
وقتی صحبت از شستشوی هوش مصنوعی میشود، انواع مختلفی وجود دارد. برخی از شرکتها ادعا میکنند که از هوش مصنوعی زمانی استفاده میکنند که واقعاً از محاسبات کمتر پیچیده استفاده میکنند، در حالی که برخی دیگر کارایی هوش مصنوعی خود را بر تکنیکهای موجود اغراق میکنند، یا پیشنهاد میکنند که راهحلهای هوش مصنوعی آنها کاملاً عملیاتی هستند در حالی که نیستند.
در همین حال، سایر شرکتها به سادگی یک رباتچت هوش مصنوعی را روی نرمافزار عامل غیر AI موجود خود میچسبانند.
بر اساس گزارش OpenOcean، یک صندوق سرمایه گذاری مستقر در انگلستان و فنلاند برای شرکتهای فناوری جدید، در حالی که تنها 10 درصد از استارتآپهای فناوری استفاده از هوش مصنوعی را در سال 2022 ذکر کردند، این میزان در سال 2023 به بیش از یک چهارم افزایش یافت. انتظار میرود این رقم در سال جاری بیش از یک سوم باشد.
سری آیانگار، عضو تیم OpenOcean، میگوید، رقابت برای تامین مالی و تمایل به ظاهر شدن در لبههای برتر، برخی از این شرکتها را وادار کرده است که تواناییهای هوش مصنوعی خود را اغراق کنند. آقای آیانگار میگوید: «به نظر میرسد برخی از بنیانگذاران بر این باورند که اگر هوش مصنوعی را در طرح خود ذکر نکنند، این ممکن است آنها را بدون توجه به نقشی که در راهحلشان ایفا میکند، در مضیقه قرار دهد.
و بر اساس تحلیل ما، تفاوت قابل توجهی بین شرکتهایی که ادعا میکنند قابلیتهای هوش مصنوعی دارند و شرکتهایی که نتایج ملموس مبتنی بر هوش مصنوعی را نشان میدهند، وجود دارد.
چرا شستشوی هوش مصنوعی مشکل بزرگی است؟
بر اساس دادههای یک شرکت سرمایهگذاری فناوری دیگر، MMC Ventures، این مشکلی است که برای چندین سال بی سر و صدا وجود داشته است. در یک مطالعه در سال 2019، مشخص شد که 40 درصد از شرکتهای فناوری جدید که خود را «استارتآپهای هوش مصنوعی» توصیف میکنند، در واقع از هوش مصنوعی استفاده نمیکنند.
سیمون مناشی، شریک عمومی MMC Ventures میگوید: «مشکل امروز یکسان است، به علاوه یک مشکل متفاوت. او توضیح میدهد که «قابلیتهای پیشرفته هوش مصنوعی» در حال حاضر برای هر شرکتی برای خرید به قیمت نرمافزار استاندارد در دسترس است. اما او میگوید که به جای ساختن یک سیستم هوش مصنوعی کامل، بسیاری از شرکتها به سادگی یک رابط چتبات را در بالای یک محصول غیر هوش مصنوعی ایجاد میکنند.
داگلاس دیک، رئیس ریسک فناوری نوظهور بریتانیا در غول حسابداری KPMG، میگوید این واقعیت که تعریف واحدی از هوش مصنوعی وجود ندارد، به مشکل شستشوی هوش مصنوعی کمک نمیکند. او میگوید: “اگر در اتاقی از مردم بپرسم که تعریف آنها از هوش مصنوعی چیست، همه آنها پاسخ متفاوتی میدهند.” اجازه میدهد تا شستشوی هوش مصنوعی ظاهر شود.
شستوشوی هوش مصنوعی میتواند تأثیرات نگرانکنندهای برای کسبوکارها داشته باشد، از پرداخت بیش از حد برای فناوری و خدمات گرفته تا ناتوانی در دستیابی به اهداف عملیاتی که انتظار میرود هوش مصنوعی به آنها کمک کند تا دست یابند.» در همین حال، برای سرمایه گذاران میتواند شناسایی شرکتهای نوآور واقعی را دشوارتر کند.
و آقای آیانگر میگوید: «اگر مصرفکنندگان از محصولاتی که ادعا میکنند راهحلهای پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی ارائه میدهند، انتظارات برآوردهنشدهای داشته باشند، این میتواند اعتماد به استارتآپهایی را که واقعاً کار پیشگامانه انجام میدهند، از بین ببرد.»
قوانین مربوط به شستشوی هوش مصنوعی
رگولاتورها، حداقل در ایالات متحده، شروع به توجه کردهاند. در اوایل سال جاری، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) اعلام کرد که دو شرکت مشاوره سرمایهگذاری را به اظهارات نادرست و گمراه کننده در مورد میزان استفاده آنها از هوش مصنوعی متهم میکند.
نیک وایت میگوید: «موضع قاطع کمیسیون بورس و اوراق بهادار نشاندهنده فقدان آزادی عمل در مورد شستشوی هوش مصنوعی است، که نشان میدهد، حداقل در ایالات متحده، میتوانیم انتظار جریمهها و تحریمهای بیشتری را برای افرادی که مقررات را نقض میکنند، داشته باشیم.»
در بریتانیا، قوانین و مقررات مربوط به شستشوی هوش مصنوعی از قبل وجود دارد، از جمله آئیننامه رفتاری سازمان استانداردهای تبلیغاتی (ASA)، که بیان میکند که ارتباطات بازاریابی نباید از نظر مادی گمراه کننده باشد یا احتمالاً چنین کاری را انجام دهد.
مایکل کوردو، یکی از همکاران تیم نظارتی در شرکت حقوقی شرکتی بریتانیایی Walker Morris، میگوید که ادعاهای هوش مصنوعی به ویژگی رایج تبلیغاتی که تحت بررسی ASA هستند تبدیل شده است. به عنوان مثال میتوان به یک پست اینستاگرامی با هزینه پرداختی در مورد برنامهای با عنوان “عکسهای خود را با هوش مصنوعی بهبود بخشید” اشاره کرد که توسط ASA اغراق آمیز در عملکرد برنامه بود و بنابراین گمراه کننده بود.
آقای کوردو میگوید: «آنچه واضح است این است که ادعاهای هوش مصنوعی به طور زیادی رایج میشوند و احتمالاً در برانگیختن علاقه مصرفکنندگان مؤثر هستند. ساندرا واچتر، استاد فناوری و مقررات در دانشگاه آکسفورد و یک متخصص برجسته جهانی در زمینه هوش مصنوعی میگوید: «به نظر من ما در اوج چرخه هایپ هوش مصنوعی هستیم.
با این حال، من احساس میکنم فراموش کردهایم بپرسیم که آیا استفاده از هوش مصنوعی برای همه انواع کارها همیشه منطقی است یا خیر. یادم می آید که تبلیغاتی را در مترو لندن برای مسواکهای برقی دیدم که با هوش مصنوعی کار میکنند. این برای کیست؟ چه کسی از این استفاده میکند؟
او می گوید همچنین، تأثیرات زیست محیطی هوش مصنوعی اغلب نادیده گرفته میشود. “هوش مصنوعی روی درختان رشد نمیکند. این فناوری در حال حاضر بیشتر از حمل و نقل هوایی به تغییرات آب و هوایی کمک میکند. ما باید از این بحث پرهیجان یک طرفه فاصله بگیریم و واقعاً در مورد وظایف و بخشهای خاصی فکر کنیم که هوش مصنوعی میتواند برای آنها مفید باشد، نه اینکه کورکورانه آن را در همهچیز پیادهسازی کنیم.»
اما به گفته آویکا جالان، رئیس تحقیقات MMC Ventures، در درازمدت، مشکل شستشوی هوش مصنوعی ممکن است خود به خود فروکش کند. او میگوید: «هوش مصنوعی آنقدر در همهجا فراگیر میشود – حتی اگر آنها صرفاً بستهبندیهای ChatGPT باشند، که «با هوش مصنوعی» به عنوان یک ابزار برندسازی احتمالاً بعد از مدتی دیگر متمایزکننده نخواهد بود. کمی شبیه این خواهد بود که بگویید «ما در اینترنت هستیم».
منبع : bbc