هوش مصنوعی در حال حاضر در بیشتر صنایع از بانکداری و مالی گرفته تا فیلم و روزنامه نگاری را درگیر خود کرده است و دانشمندان در حال بررسی این موضوع هستند که چگونه هوش مصنوعی ممکن است حوزه آنها را متحول کند – یا حتی برنده جایزه نوبل شود.
در سال 2021، هیرواکی کیتانو، دانشمند ژاپنی، چیزی را پیشنهاد داد که او آن را «چالش نوبل تورینگ» نامید و از محققان دعوت کرد تا یک «دانشمند هوش مصنوعی» ایجاد کنند که بتواند به طور مستقل تحقیقات شایسته دریافت جایزه نوبل را تا سال 2050 انجام دهد.
برخی از دانشمندان در حال حاضر به سختی به دنبال ایجاد یک همکار هوش مصنوعی شایسته نوبل هستند و برندگان امسال بین 7 تا 14 اکتبر معرفی می‌شوند.
هوش مصنوعی برنده جایزه نوبل
طبق گفته راس کینگ، استاد هوش ماشینی در دانشگاه چالمرز در سوئد، در حال حاضر حدود 100 «دانشمند رباتیک» وجود دارد. در سال 2009، کینگ مقاله‌ای را منتشر کرد که در آن او و گروهی از همکارانش «ربات دانشمند آدام» را معرفی کردند، اولین ماشینی که به طور مستقل اکتشافات علمی انجام داد.
کینگ به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما رباتی ساختیم که به تنهایی علم جدیدی را کشف کرد، ایده‌های علمی جدیدی تولید کرد و آنها را آزمایش کرد و صحت آنها را تایید کرد. این ربات به گونه‌ای تنظیم شد که فرضیه‌ها را به طور مستقل تشکیل دهد و سپس آزمایش‌هایی را برای آزمایش آنها طراحی کند.
حتی ربات‌های آزمایشگاهی را برای انجام آن آزمایش‌ها برنامه‌ریزی می‌کند، قبل از اینکه از فرآیند یاد بگیرند و آن را تکرار کنند.
«آدام» وظیفه کاوش در عملکرد درونی مخمر را بر عهده داشت و «عملکردهای ژن» را کشف کرد که قبلاً در ارگانیسم ناشناخته بود. بعدها، دومین دانشمند رباتی به نام «ایو» برای مطالعه کاندیداهای دارویی برای مالاریا و سایر بیماری‌های گرمسیری راه اندازی شد.
به گفته کینگ، دانشمندان رباتی در حال حاضر چندین مزیت نسبت به دانشمند انسانی معمولی دارند. او توضیح داد: «انجام علم هزینه کمتری دارد، آنها 24 ساعته کار می‌کنند و افزود که آنها همچنین در ثبت تمام جزئیات فرآیند کوشاتر هستند.»
در همان زمان، کینگ اعتراف کرد که هوش مصنوعی به هیچ وجه به دانشمندی شایسته دریافت جایزه نوبل نزدیک نیست. برای آن، آنها باید «بسیار باهوش‌تر» و قادر به «درک تصویر بزرگتر» باشند.
اینگا استرومکه، دانشیار دانشگاه علم و صنعت نروژ، گفت که در حال حاضر حرفه علمی ایمن است. او به خبرگزاری فرانسه گفت: سنت علمی به این زودی‌ها توسط ماشین‌ها تسخیر نمی‌شود.
با این حال، استرومکه اضافه کرد که به این معنی نیست که غیرممکن است، و افزود که «قطعا» واضح است که هوش مصنوعی بر نحوه انجام علم تأثیر دارد و خواهد داشت. یکی از نمونه‌هایی از نحوه استفاده از آن AlphaFold است – یک مدل هوش مصنوعی که توسط گوگل DeepMind توسعه یافته است – که برای پیش‌بینی ساختار سه بعدی پروتئین‌ها بر اساس اسید آمینه آنها استفاده می‌شود.
استرومکه گفت: ما می‌دانستیم که بین اسیدهای آمینه و شکل سه بعدی نهایی پروتئین‌ها رابطه‌ای وجود دارد و سپس می‌توانیم از یادگیری ماشینی برای یافتن آن استفاده کنیم. او توضیح داد که پیچیدگی چنین محاسباتی برای انسان‌ها بسیار دلهره‌آور است.
او گفت: ما به نوعی ماشینی داریم که کاری را انجام می‌دهد که هیچ انسانی نمی‌تواند انجام دهد. در عین حال، برای استرومکه، مورد AlphaFold نیز یکی از نقاط ضعف مدل‌های هوش مصنوعی فعلی مانند به اصطلاح شبکه‌های عصبی را نشان می‌دهد.
آنها در جمع‌آوری حجم عظیمی از اطلاعات و یافتن پاسخ بسیار ماهر هستند، اما در توضیح اینکه چرا آن پاسخ درست است، خیلی ماهر نیستند. در حالی که بیش از 200 میلیون ساختار پروتئینی پیش‌بینی شده توسط AlphaFold بسیار مفید هستند، اما آنها چیزی در مورد میکروبیولوژی به ما نمی‌آموزند.
با کمک هوش مصنوعی
برای او، علم به دنبال درک جهان است و صرفاً در مورد «حدس زدن صحیح» نیست. با این حال، کار پیشگامانه انجام شده توسط AlphaFold منجر به این شده است که کارشناسان ذهن خود را به عنوان نامزدهای پیشرو برای دریافت جایزه نوبل قرار دهند.
جان جامپر، مدیر گوگل دیپ‌مایند و دمیس حسابیس، مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران این شرکت، قبلاً در سال 2023 مفتخر به دریافت جایزه معتبر لاسکر شده بودند. گروه تحلیلی Clarivate که برندگان بالقوه جایزه نوبل علم را زیر نظر دارد، این دو را در میان برترین نامزدهای سال 2024 برای جایزه شیمی قرار می‌دهد که در 9 اکتبر اعلام شد.
دیوید پندلبری، رئیس گروه تحقیقاتی، اذعان می‌کند که در حالی که مقاله‌ای در سال 2021 توسط جامپر و حسابیس هزاران بار مورد استناد قرار گرفته است، برای هیئت داوران جایزه نوبل این که پس از انتشار به این سرعت به اثر اهدا شود، غیرمجاز است – همانطور که بیشتر اکتشافات مورد تقدیر قرار می‌گیرند.
پندلبری به خبرگزاری فرانسه گفت: «من مطمئن هستم که در دهه آینده جوایز نوبلی وجود خواهد داشت که به نوعی با محاسبات کمک می‌کند و محاسبات این روزها هوش مصنوعی بیشتری دارد.»
منبع : phys
