مسابقات فوتبال یوفا یورو 2024 آغاز شده و همه منتظرند ببینند تا فناوری داغ هوش مصنوعی چه نقشی در این مسابقات خواهد داشت.
به لطف جدیدترین فناوری کمک داور ویدیویی (VAR) داوران می توانند هر حرکت جزئی انجامشده توسط توپ و بازیکنان را ردیابی کنند.
از زمان معرفی VAR در سال 2016، بحث داغ بین طرفداران فوتبال مطرح شده است. ناهماهنگی در نحوه استفاده داوران از فناوری، و زمان زیادی که گاهی اوقات برای تصمیمگیری صرف میشود، نارضایتی را در بین فوتبالدوستان افزایش داده است.
لیگ برتر انگلیس حتی هفته گذشته رایگیری در مورد حذف کامل VAR برگزار کرد که باشگاهها در نهایت با اکثریت قاطع 19 به 1 به حفظ آن رای دادند، اما مخالفان بر نیاز به بهبود شیوه استفاده از آن تاکید کردند.
یک نسخه ارتقاءیافته و نیمهخودکار این فناوری که شامل هوش مصنوعی پیشرفتهتر و یک تراشه ردیابی موقعیت مکانی در زمان واقعی تعبیهشده در توپ است، برای اولین بار در یک تورنمنت بزرگ جهانی در جام جهانی فوتبال 2022 در قطر استفاده شد.
حالا یورو 2024 آخرین جلوه از استفاده از هوش مصنوعی در فوتبال را به نمایش خواهد گذاشت. نشریه Nature با «جان اریک گاف» کارشناس ورزشی در دانشگاه لینچبورگ در مورد اینکه VAR چقدر پیشرفت کرده است و آینده آن چه خواهد بود، صحبت کرد.
هوش مصنوعی در مسابقات یورو 2024 چگونه یک مسابقه فوتبال را رصد میکند؟
آقای گاف میگوید: «من فکر میکنم وقتی مردم «هوش مصنوعی» را میشنوند این تصور وجود دارد که قرار است این فناوری در کنار انسانها کار کند. اما اینها الگوریتمها و ماشینهایی هستند که قادر به پردازش سریع مقادیر زیادی از دادهها هستند که داور در غیر این صورت به آنها دسترسی نخواهد داشت.»
بالای زمین فوتبال، 10 دوربین زیر سقف که در سرتاسر استادیوم قرار گرفته است، می تواند 29 مکان روی بدن هر بازیکن را مشاهده کند. بنابراین با 22 بازیکن در زمین، بیش از 600 نقطه در حال حرکت وجود خواهد داشت. هر ثانیه پنجاه بار این دادهها به کامپیوتر وارد میشوند. همه این دوربینهای مختلف اساسا میتوانند در زمان واقعی به شما بگویند که بازیکنان در کجای زمین قرار دارند، توپ کجاست و بازیکنان و اعضای بدنشان با چه سرعتی در حال حرکت هستند.»
خود توپ چه اطلاعاتی را فراهم میکند؟
اگر بتوانید یک توپ را برش داده و وسط آن را ببینید، یک حسگر کوچک را در مرکز میبینید که توسط سیمهایی به پوسته بیرونی متصل شده است. این واحد اندازه گیری اینرسی کوچک محل توپ و حرکات آن را یادداشت و دادهها را با فرکانس 500 هرتز ارسال میکند که 10 برابر سریعتر از دوربینهایی است که در استادیوم استفاده میشود.
این دادهها را می توان با رندر دوربین ترکیب کرد تا موقعیت توپ را با توجه به بدن بازیکن ردیابی کند. تراشه داخل آن میتواند زمان و نقطه تماس دقیق را هر زمان که توپ ضربهای از پا یا دست بازیکن دریافت میکند، تعیین کند. این عملکرد برای تصمیمگیری در مورد برخوردهای واقعا سخت روی یک گل یا یک خطای هند بسیار مهم خواهد بود.
مورد معروف این استفاده، گلزنی کریستیانو رونالدو برای پرتغال در جام جهانی گذشته بود. به نظر میرسید که او یک ضربه سر روی دروازه زده است، اما چیپ نشان میداد که توپ در واقع با سر او تماس پیدا نمیکند، بنابراین گل به نام همتیمی او ثبت شد.
چگونه همه این اطلاعات در جریان مسابقات یورو 2024 برای داوران مفید است؟
یکی از کاربردهای اصلی فناوری هوش مصنوعی، تشخیص نقض قانون آفساید (معروف به آفسایدهای نیمهخودکار) است. هوش مصنوعی میتواند 29 امتیاز دادهای را که برای هر بازیکن جمعآوری میکند به صورت سهبعدی ارائه کند.
با استفاده از این دادهها، فناوری میتواند فرم بازیکن را فراتر از آن ۲۹ نقطه بر اساس الگوریتمهای ساختارهای اسکلتی پر کند. و سپس میتواند شروع به بررسی بخشی از بدن بازیکن که در موقعیت آفساید است کند.
برای فناوری خط دروازه که تعیین میکند یک گل به ثمر رسیده یا خیر، ممکن است مواردی وجود داشته باشد که در آن توپ توسط دروازهبان پوشانده شده باشه و توسط دوربینها دیده نشود. اگر موقعیت توپ را بدانید، میتوانید حالت سهبعدی توپ را در رایانه نمایش دهید تا مشخص شود که آیا توپ روی خط است یا خیر.
هوش مصنوعی میتواند این تصمیمها را سریع بگیرد تا داور بداند بازیکن در آفساید است یا نه، یا اینکه گل زده است یا گل خطاست. فناوری قدیمی به طور متوسط تقریبا 70 ثانیه طول میکشد تا تشخیص آفساید تولیدشده توسط رایانه را بازگرداند. اکنون پیشبینی میشود که این زمان کمتر از نیمدقیقه باشد، بنابراین داوران میتوانند این تماسها را سریعتر انجام دهند.
آیا تراشه بر حرکت آیرودینامیکی توپ تاثیر میگذارد؟
قاعدتا نه. تراشه نسبتا به خوبی در مرکز توپ قرار گرفته است و نباید هیچگونه عدم تقارن جرم واقعی مرتبط با اتصالات به پوسته وجود داشته باشد. در مورد وزن، قوانین بازی حدود 410 تا 450 گرم وزن توپ را در شروع مسابقه مشخص میکند. خود تراشه حدود 14 گرم است که بسیار ناچیز است. توپ برای نوع ضربات و فشارهایی که تحت آن قرار میگیرد، قبل از هر بازی با سرعت 90 کیلومتر در ساعت مورد آزمایش قرار خواهد گرفت.
آیا در یورو 2024 حاشیه خطایی برای این فناوری وجود دارد؟
همیشه یک مشکل پوششی وجود دارد: آیا دوربینهای کافی وجود دارد؟ آیا میدان برای هر دوربین به اندازه کافی گسترده است که هر ذره از اکشن ثبت شده را انجام دهد؟ حتی الگوریتمهایی که برای انجام رندر استفاده میشوند دارای انواع خطا هستند. 29 نقطه هر نقطه روی بدن نیست، بنابراین یک خطای مرتبط با ایجاد یک رندر سه بعدی از بدن وجود خواهد داشت. اما ما در مورد خطاهای بسیار کوچک که ممکن است در کمتر از نیم سانتیمتر انجام شوند صحبت میکنیم.
VAR چگونه نقش داور را تغییر داده است؟
بخش مهم این فناوری، «نیمهخودکار» بودن آن است. هنوز عنصر انسانی در زمین فوتبال وجود دارد.
تنها چیزی که هوش مصنوعی قادر به تصمیمگیری در مورد آن نیست، قصد بازیکن است. اگر دست بازیکنی به توپ بخورد، فناوری به داور میگوید که توپ لمس شده است. اما فناوری نمیتواند عمدی بودن یا سهوی بودن خطا را مشخص کند. یک خطای هند عمدی ممکن است به اخراج یا اعلام پنالتی منجر شود، تصمیمی که در نهایت بر عهده داور است.
آینده داوری چه میشود، آیا کاملا کامل خودکار خواهد شد؟
بعید است ما به داوری رباتیک نزدیک باشیم. مواردی مانند خطاها و کارتهای زرد یا قرمز هنوز نیاز به تصمیمگیری انسانی دارند. در مورد آینده، چند ایده جالب درباره لنزهای تماسی واقعیت مجازی شنیده میشود که میتوانند توسط داوران برای نشان دادن نوع دادههای ارائه شده توسط هوش مصنوعی در زمان واقعی استفاده شوند. هرچه قدرت محاسباتی سریعتر شود، میتوانید مجموعههای دادهای انبوه را بگیرید و آنها را خیلی سریع رندر کنید.
آیا پیشبینی مسابقات یورو 2024 با هوش مصنوعی امکانپذیر است؟
درباره موضوع پیشبینی مسابقات فوتبال با هوش مصنوعی مفصلا اینجا توضیح دادهایم.
جمعبندی
هوش مصنوعی حالا پررنگتر از همیشه به کمک مسابقات ورزشی آمده و احتمالا در یورو 2024 نیز شاهد خطاهای کمتری در حیطه داوری باشیم.
منبع: gisma